Menopauza, zwana także klimakterium, to naturalny proces w ciele dojrzałej kobiety, któremu towarzyszy wiele zmian hormonalnych. Podczas menopauzy organizm stopniowo przechodzi w stan bezpłodności. Statystycznie menopauza u Polek zaczyna się po 50. Wynikają z niej uderzenia gorąca, nieuzasadniony niepokój lub nadmierna potliwość. Dowiedz się, kiedy zazwyczaj występuje menopauza, czy brak menopauzy po 50. roku życia jest powodem do niepokoju i jakich objawów można się spodziewać.
Kiedy zazwyczaj występuje menopauza?
Menopauza dotyczy okresu, kiedy u kobiety dochodzi do trwałego ustania cyklu miesiączkowego. Według Światowej Organizacji Zdrowia jest to ostatnia miesiączka, po której przez co najmniej 12 miesięcy nie pojawia się krwawienie. Wyjątkiem są sytuacje związane z operacją usunięcia macicy, jajników czy nagłą utratą masy ciała w krótkim czasie.
Typowy wiek wystąpienia menopauzy
Z biologicznego punktu widzenia menopauza oznacza zakończenie możliwości rozrodczych u kobiety. Kres płodności to naturalny proces, który w zależności od organizmu może wystąpić w różnym wieku. Zazwyczaj menopauza pojawia się między 45. a 55. rokiem życia. W Polsce statystycznie występuje w wieku 51 lat.
Czynniki wpływające na moment menopauzy
Na moment wystąpienia menopauzy wpływ ma kilka czynników. Są to uwarunkowania genetyczne, moment pojawienia się pierwszej miesiączki, historia ciąż i porodów, długość cyklu miesiączkowego i przebyte choroby.
Coraz większy wpływ wykazują także czynniki środowiskowe dotyczące stylu życia czy oddziaływanie ekspozomu na organizm i hormony.
Czy brak menopauzy po 50. roku życia jest powodem do niepokoju?
Menopauza nie pojawia się u wszystkich w konkretnym czasie. Nie ma sztywnych widełek. Przeważnie pojawia się między 45. a 55. rokiem życia. Największy wpływ na moment pojawienia się menopauzy jest genetyka.
Badania potwierdzają, że w około 90% przypadkach wystąpienie menopauzy zależy od genetyki. Wcześniejsza menopauza pojawia się u kobiet, które też wcześniej doświadczyły pierwszej menstruacji. Można wziąć pod uwagę także wiek, kiedy klimakterium wystąpiło u naszej babci i mamy. Prawdopodobnie same doświadczymy go w podobnym wieku.
Jak odróżnić późną menopauzę od innych zaburzeń?
Brak miesiączki po 50. roku życia to najprawdopodobniej objaw menopauzy. Jednak warto sprawdzić, czy nie mamy do czynienia z chorobami zaburzającymi cykl miesiączkowy jak endometrioza, mięśniaki macicy, polipy, torbiele jajnika, nowotwory złośliwe jajników, szyjki macicy i macicy.
Menopauzie towarzyszą typowe objawy jak: uderzenia gorąca, nocne poty, suchość pochwy, zmiany nastroju.
Warto zgłosić się do ginekologa, gdy:
-
miesiączki stają się bardzo nieregularne, bolesne lub wyjątkowo obfite,
-
po 12 miesiącach całkowitego braku miesiączki pojawi się jakiekolwiek krwawienie,
-
wystąpią inne niepokojące objawy, takie jak gwałtowna utrata masy ciała, silne bóle brzucha czy objawy ze strony układu nerwowego (np. zaburzenia widzenia, zawroty głowy, drętwienia).
Te symptomy mogą świadczyć o poważniejszych schorzeniach, które wymagają diagnostyki i leczenia, dlatego nie należy ich bagatelizować.
Objawy menopauzy – czego się spodziewać?
Możemy spotkać się z tym że pierwsze objawy świadczące o menopauzie wystąpią nawet 10 lat przed całkowitym ustaniem krwawienia. Jest to okres przejściowy, okołomenopauzalny. Przedwczesna menopauza może pojawić się u kobiet nawet w wieku 35-40 lat. Objawy pojawiają się ze względu na stopniowe zmniejszający się poziom estrogenów w organizmie.
Najczęstsze objawy menopauzy
Do pierwszych objawów menopauzy zaliczymy zmiany i zaburzenia cyklu miesiączkowego. Innymi najczęstszymi objawami są:
-
uderzenia gorąca,
-
nocne poty,
-
uczucie zmęczenia, apatia,
-
nadmierna nerwowość, drażliwość,
-
obniżenie nastroju, labilność nastroju, stany depresyjne, zaburzenia lękowe,
-
pogorszenie koncentracji, zdolności skupienia uwagi oraz pamięci,
-
obniżenie funkcji poznawczych,
-
zaburzenia snu,
-
kołatania serca,
-
bóle i zawroty głowy,
-
suchość w pochwie, obniżone libido.
Nietypowe objawy menopauzy
Istnieją także objawy menopauzy, które bardzo często nie są kojarzone z okresem przekwitania, a jednak do niego należą. Zaliczymy do nich:
-
szumy uszne (dzwonienie, piszczenie, dudnienie, pukanie, szeleszczenie),
-
parestezje, czyli uczucie mrowienie i drętwienia rąk i dłoni,
-
bóle kręgosłupa, które wynikają ze zmniejszenia gęstości kości,
-
otyłość brzuszna występująca nawet u kobiet, które nie miały problemów z utrzymaniem prawidłowej masy ciała
-
wyższy poziom cholesterolu,
-
swędzenie skóry - wynika z przesuszenia skóry związanego z mniejszym poziomem estrogenów,
-
zespół suchego oka - uczucie piasku pod powiekami, pieczenie i podrażnienie oczu.
Perimenopauza i postmenopauza – etapy przejściowe
Okres przekwitania to proces, który składa się z takich etapów jak perimenopauza i postmenopauza. Pamiętajmy, że menopauza jest naturalnym procesem biologicznym i nie leczy się jej. Statystycznie klimakterium trwa około 10 lat, ale u niektórych kobiet może wydłużyć się nawet do 12-14 lat.
Czym jest perimenopauza i jak ją rozpoznać?
Perimenopauza to okres okołomenopauzalny, który trwa kilka lat. Podczas niego większość kobiet dostrzega u siebie objawy związane ze zmianami hormonalnymi jak uderzenia gorąca, zmiany nastrojów, bezsenność lub zmęczenie. Wiąże się to ze stopniowym wygasaniem czynności hormonalnej jajników i w konsekwencji zmniejszającą się liczbą pęcherzyków jajnikowych.
W tym czasie mogą pojawić się nieregularne krwawienia i plamienia. Cykl miesiączkowy staje się krótszy lub dłuższy, a krwawienie bardziej obfite lub skąpe.
Perimenopauza trwa od kilku do kilkunastu lat. W tym czasie ryzyko ciąży jest mniejsze, ale nadal istnieje.
Postmenopauza – co dzieje się po ustaniu miesiączki?
Postmenopauza to czas po ostatniej miesiączce, po wygaśnięciu czynności jajników. Objawy stopniowo ustępują, a organizm przyzwyczaja się do nowego, mniejszego poziomu hormonów. Zmniejszona produkcja estrogenów i spadek metabolizmu przyczynia się do innych dolegliwości występujących w tym czasie jak przyspieszone starzenie się, utrata jędrności skóry, problemy z utrzymaniem wagi, wypadanie włosów i pojawiające się coraz częściej infekcje intymne. W tym okresie nie powinno już występować żadne krwawienie. Każde pojawienie się plamienia lub krwawienia wymaga konsultacji z lekarzem.
