Rak sromu jest jedną z form nowotworów ginekologicznych, które rozwijają się stosunkowo rzadko. Każdego roku jest diagnozowany u kilkuset Polek. Dotyka głównie osoby po 65. roku życia, jednak może wystąpić także u młodszych kobiet. Wczesne wykrycie daje dużą szansę na wyleczenie i powrót do zdrowia. Dlatego tak ważne jest, by mieć świadomość na temat istnienia tej choroby, znać jej objawy i wiedzieć, z czym wiąże się ten nowotwór.
Czym jest srom – budowa kobiecych narządów płciowych
Srom, inaczej określany jako wulwa, to zewnętrzna część żeńskich narządów rozrodczych. Pełni istotną funkcję w zakresie ochrony wewnętrznej części narządów, seksualności oraz oddawania moczu. Najbardziej widoczną częścią sromu są wargi sromowe większe, czyli dwa fałdy skórne, które chronią znajdujące się głębiej struktury.
Naturalnie są pokryte owłosieniem łonowym, które pojawia się po osiągnięciu dojrzałości płciowej. Wewnątrz nich są wargi sromowe mniejsze, a więc kolejne fałdy skórne. Osłaniają wejście do pochwy oraz ujście cewki moczowej.
W tej okolicy znajduje się również łechtaczka – niewielki, ale niezwykle czuły narząd, który odgrywa kluczową rolę w kobiecej przyjemności seksualnej. Warto wiedzieć, że widoczny fragment łechtaczki jest jedynie małą częścią tego organu. Pomiędzy wargami sromowymi mniejszymi jest przedsionek pochwy, a przed wejściem do niej są obecne gruczoły Bartholina, które odpowiadają za wydzielanie śluzu.
Srom jest istotnym elementem układu rozrodczego i ważną częścią kobiecej anatomii. Jest także miejscem, w którym mogą rozwijać się różne schorzenia, w tym nowotwory.
Jakie są typowe objawy raka sromu?
Symptomy towarzyszące tej chorobie nie są charakterystyczne, dlatego rak sromu najczęściej wykrywany jest dość późno, gdy osiąga zaawansowane stadium. Nieswoiste objawy często bywają mylone z innymi, mniej poważnymi chorobami. Do konsultacji z lekarzem ginekologii i poszerzonej diagnostyki powinny skłonić:
- swędzenie i pieczenie, które nie ustępują mimo leczenia i wysokiej dbałości o higienę,
- wszelkie zmiany w strukturze skóry sromu, takie jak guzy, zgrubienia, owrzodzenia czy miejscowe zmiany zabarwienia,
- ból i dyskomfort zwłaszcza, gdy nasilają się podczas oddawania moczu, stosunku płciowego lub przy zmianie pozycji ciała,
- niespodziewane krwawienia, niezwiązane z cyklem miesiączkowym, szczególnie jeżeli się powtarzają,
- powiększenie węzłów chłonnych w okolicy pachwin.
W przypadku zaobserwowania któregokolwiek z objawów należy udać się na wizytę do specjalisty. Wczesne wykrycie raka sromu zwiększa szanse na skuteczne leczenie i wyzdrowienie.
Warto mieć świadomość, że nie istnieją badania przesiewowe w kierunku tej choroby. Nowotwór przez długi czas może rozwijać się bezobjawowo. Dlatego tak ważne jest, by w przypadku wystąpienia niepokojących symptomów, możliwie najszybciej rozpocząć diagnostykę.
Co sprzyja rozwojowi nowotworów sromu?
Rak sromu jest chorobą stosunkowo rzadką. Może rozwinąć się niespodziewanie i niezależnie od wszystkiego. Istnieją jednak pewne czynniki ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo pojawienia się tego nowotworu. Głównym z nich jest wiek.
Największą zachorowalność na raka sromu obserwuje się wśród kobiet w wieku około 70-80 lat. Istotne w tym kontekście są także nawracające infekcje wirusowe, szczególnie gdy ich leczenie nie jest doprowadzane do końca. Przewlekłe stany zapalne związane z różnymi chorobami, takimi jak kiła, ziarniniaki czy chlamydia, mogą zwiększać ryzyko powstania zmian przednowotworowych i nowotworowych w tkankach.
Na rozwój raka sromu są bardziej narażone osoby, które z różnych powodów mają osłabiony układ immunologiczny. Wpływ na to może mieć również niezdrowy styl życia i stosowanie używek, w szczególności palenie tytoniu.
Eksperci wskazują także na związek pomiędzy rozwojem choroby a niskim statusem socjoekonomicznym. Oznacza to, że bardziej narażone na utratę zdrowia są kobiety, które nie mogą pozwolić sobie na regularne wizyty u specjalistów i, nierzadko kosztowne, leczenie.
Wirus HPV a rak sromu
Wirus brodawczaka ludzkiego, czyli HPV, jest jednym z istotnych czynników ryzyka rozwoju raka sromu. Wirus ten może powodować pojawianie się zmian na skórze i błonach śluzowych. Często obserwowane są brodawki, a nierzadko także zmiany przednowotworowe. Szczególnie niebezpieczne są wirusy HPV typu 16 i 18, odpowiadające za znaczną część przypadków raka sromu, a także większość przypadków raka szyjki macicy.
Do zakażenia wirusem HPV najczęściej dochodzi przez niezabezpieczone kontakty seksualne. Wiele infekcji przebiega bezobjawowo i ustępuje samoistnie, jednak zdarza się, że brak odpowiedniego leczenia prowadzi do rozwoju powikłań i powstania trwałych zmian komórkowych.
Profilaktyka zakażeń HPV obejmuje szczepienia, które są dostępne i zalecane dla młodych dziewcząt oraz chłopców przed rozpoczęciem aktywności seksualnej. Szczepionki istotnie zmniejszają ryzyko rozwoju różnych chorób nowotworowych w obrębie narządów płciowych oraz odbytu. W kontekście profilaktyki istotne są również regularne badania ginekologiczne i testy przesiewowe, takie jak cytologia płynna czy wymaz z jamy ustnej.
Diagnostyka raka sromu
Zdiagnozowanie nowotworu zewnętrznych narządów płciowych często jest wyzwaniem. Z uwagi na niecharakterystyczne objawy rak sromu bywa mylony z różnego rodzaju infekcjami. Tymczasem wczesne wykrycie problemu i postawienie diagnozy istotnie wpływa na efektywność zastosowanego leczenia.
Proces diagnostyczny najczęściej rozpoczyna się od dokładnego wywiadu lekarskiego i badania fizykalnego. Specjalista ginekologii lub onkologii może podczas niego zauważyć zmiany skórne, mogące sugerować rozwijający się nowotwór.
W przypadku podejrzenia raka sromu kolejnym krokiem zazwyczaj jest wykonanie biopsji. Polega ona na pobraniu próbki tkanki z podejrzanego obszaru i poddaniu jej badaniom histopatologicznym. Na tym etapie często możliwe jest określenie rodzaju komórek nowotworowych i stopnia zaawansowania choroby.
W niektórych przypadkach zaleca się również kolposkopię, czyli dość proste badanie tkanek za pomocą specjalnego mikroskopu, który umożliwia dokładną ocenę zmian. Wsparciem jest również obrazowanie medyczne. Rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa mogą pomóc w ocenie rozprzestrzenienia się nowotworu na inne części ciała. Badania krwi, choć mniej specyficzne, mogą dostarczyć cennych informacji temat ogólnego stanu zdrowia pacjentki.
Zmiany na wargach sromowych – kiedy powinny budzić niepokój?
Wszelkie zmiany skórne na wargach sromowych, które są trwałe, bolesne, swędzące lub krwawią, powinny wzbudzić czujność i skłonić do konsultacji z lekarzem. Brodawki, owrzodzenia, guzki i plamy pojawiające się w okolicy intymnej nie są normalne i zawsze należy je zbadać.
Najczęściej okazuje się, że przyczyną jest znacznie mniej poważne schorzenie, jeżeli jednak zostanie zdiagnozowany rak sromu – wczesne wykrycie daje największe szanse na wyzdrowienie.
Zaniepokoić powinny również zmiany w zabarwieniu i konsystencji śluzu. Zwłaszcza wtedy, gdy wydzielina jest podbarwiona krwią i pojawia się poza czasem miesiączki lub owulacji. Wskazaniem do wizyty u ginekologa jest także nieprzyjemny zapach z pochwy, mogący świadczyć o toczącej się infekcji.
Leczenie raka sromu – możliwości i rokowania
Terapia nowotworu zależy od stadium rozwoju choroby, ogólnego stanu zdrowia pacjentki oraz ewentualnych chorób współwystępujących. Decyzja o sposobie leczenia jest więc kwestią bardzo indywidualną.
Najczęściej wybieranymi rozwiązaniami są chirurgia, radioterapia oraz chemioterapia. W przypadku pacjentek, które nie kwalifikują się do żadnej z opcji, stosuje się leczenie paliatywne, mające na celu spowolnienie rozwoju choroby i zapewnienie chorej możliwie największego komfortu.
Chirurgiczne leczenie raka sromu może być prostym zabiegiem usunięcia zmiany nowotworowej lub rozległą operacją usunięcia całego sromu. Nierzadko w trakcie procedury usuwane są również węzły chłonne w pachwinach.
Wszystko zależy od stopnia zaawansowania raka i wielkości obszaru objętego chorobą. Jako leczenie uzupełniające po operacji bywa stosowana radioterapia, która niszczy ewentualne pozostałości nowotworu. W niektórych przypadkach może ona stanowić główną metodę terapii. Chemioterapia jest stosowana nieco rzadziej, jednak bywa wykorzystywana w zaawansowanych stadiach raka, gdy zmiany nie reagują na inne formy leczenia, a także do zmniejszania masy guzów przed zabiegiem chirurgicznym.
Rokowania zależą od wielu czynników. Najważniejszymi są stadium choroby i stan zdrowia pacjentki. Na pierwszych etapach rozwoju choroby udaje się wyleczyć nawet 90% chorych. W bardziej zaawansowanych przypadkach szanse spadają do 20-30%.
Czy stymulator łechtaczki może być używany po leczeniu raka sromu?
To pytanie jest często zadawane przez pacjentki, które po terapii chcą odzyskać swoje zdrowie seksualne. Odpowiedź jest uzależniona od kilku czynników, takich jak rodzaj przeprowadzonej operacji, stopień uszkodzenia tkanek oraz ogólna kondycja organizmu.
W okresie rekonwalescencji zaleca się unikanie wszelkiej aktywności seksualnej, w tym używania gadżetów erotycznych. Pełne wygojenie ran może trwać kilka tygodni, a nawet miesięcy.
Przed rozpoczęciem korzystania ze stymulatora łechtaczki rekomendowana jest rozmowa z lekarzem prowadzącym. Specjalista będzie mógł ocenić, czy tkanki są wystarczająco zregenerowane i czy nie ma ryzyka powikłań.
W niektórych przypadkach może być potrzebna dodatkowa konsultacja z seksuologiem. Jeżeli lekarze wyrażą zgodę, można stopniowo wprowadzać stymulację łechtaczki, zaczynając od delikatnych form masażu i monitorując reakcje organizmu.
Jak stymulator łechtaczki może pomóc w poprawie zdrowia seksualnego?
Seksualność jest istotną częścią ludzkiego życia. Po leczeniu raka sromu wiele kobiet doświadcza problemów w tej sferze. Korzystanie ze stymulatora łechtaczki może odegrać istotną rolę w procesie ponownego oswajania się ze swoim ciałem i odzyskiwania satysfakcji seksualnej.
Korzystanie z gadżetów erotycznych przede wszystkim pomaga w redukowaniu stresu i napięcia, które towarzyszyły chorobie oraz procesowi leczenia. Przeżywanie orgazmu uwalnia endorfiny, poprawiające nastrój i ułatwiające relaksację.
Masaże łechtaczki przyczyniają się także do usprawnienia krążenia w okolicach intymnych. Lepszy przepływ krwi korzystnie wpływa na tkanki i zachodzące w nich procesy regeneracyjne. Sprzyja także zwiększeniu wrażliwości narządów i zintensyfikowaniu odczuwania przyjemności. Jeżeli więc lekarz nie stwierdzi przeciwwskazań, warto wyposażyć się w stymulator łechtaczki.
