Popęd seksualny jest naturalną i nieodłączną częścią ludzkiej natury. To silne pragnienie intymności i bliskości z drugą osobą, które może być motorem do podejmowania działań mających na celu zaspokojenie tych potrzeb. Dowiedz się, czym jest libido, co ma wpływ na popęd seksualny i jakie są przyczyny jego zaburzenia.
Definicja i zrozumienie popędu seksualnego
Popęd seksualny, nazywany także libido, to naturalna i fizjologiczna skłonność do aktywności seksualnej. Jest to wewnętrzny impuls lub pragnienie, które motywuje osobę do poszukiwania przyjemności płynącej z aktywności seksualnej. Popęd seksualny może objawiać się jako pragnienie intymności, aktywność seksualna, fantazje erotyczne i podejmowanie działań mających na celu zaspokojenie tych pragnień.
Popęd seksualny, znany również jako libido, to złożone zjawisko, na które może oddziaływać wiele różnych czynników. Zarówno czynniki fizjologiczne, jak i psychologiczne, mogą mieć wpływ na poziom popędu seksualnego.
Co to jest popęd seksualny?
Popęd seksualny to chęć podejmowania aktywności seksualnej i dążenie do niej. Składa się na niego także pojawianie się myśli o zabarwieniu seksualnym. Na popęd seksualny zwany także libido wpływ mają hormony płciowe = przede wszystkim testosteron i estradiol. Poza tym wpływ na libido mają także czynniki psychologiczne życia intymnego.
Libido nie potrzebuje stymulacji przez partnera lub inny bodziec seksualny. Jest ono jednak kluczowe, aby mogło dojść do kontaktu seksualnego.
Różnice między libido u mężczyzn i kobiet
Poziom popędu seksualnego u każdego człowieka jest inny. Libido może zmienić się w trakcie dnia, miesiąca lub pod wpływem różnych czynników. Kobiecego i męskiego libido nie należy porównywać pod względem ilościowym. To dwa odrębne zjawiska.
Libido u kobiet jest częściej warunkowane przez elementy psychologiczne i emocjonalne niż w przypadku mężczyzn. To bardziej złożony proces. Kobiecy organizm charakteryzuje się wyższym poziomem oksytocyny, która odpowiada za rozpoznawanie emocji i powoduje, że potrzeba czułości i kontaktu emocjonalnego wpisuje się w specyfikę kobiecego popędu seksualnego.
Na kobiece libido duży wpływ mają endorfiny, czyli związki chemiczne, które wywołują dobre samopoczucie. Zależność między endorfinami a popędem płciowym jest u kobiet wyższa niż u mężczyzn. Dobry nastrój u kobiet zwiększa także szanse na orgazm. Na kobiecy popęd wpływ ma także estrogen- jego zmniejszona ilość podczas połogu i okresu karmienie piersią powoduje, że kobiety mają mniejszą ochotę na kontakty seksualne. Mniejsze libido może być wynikiem progesteronu, którego poziom (tak jak poziom estrogenów) zmienia się podczas cyklu miesiączkowego. Dlatego też wahania libido często towarzyszom miesiączkom.
W przypadku mężczyzn popęd seksualny jest warunkowany przez hormony płciowe. Jednak wpływ ma także wiek, stan zdrowia, emocjonalność i relacje psychologiczne z partnerkami.
Większa potrzeba kontaktów seksualnych u mężczyzn wynika z czynników psychologicznych i kulturowych. Bardzo często czynniki kulturowe wywierające na mężczyzn nacisk psychologiczny sprawiają, że czują większą potrzebę aktywności seksualnej niż kobiety. Często z tego powodu brak kontaktów seksualnych powodują napięcia i stres, które w konsekwencji mogą wpływać na zaburzenia seksualne.
Jak popęd seksualny zmienia się z wiekiem?
Sprawność seksualna zmniejsza się wraz z wiekiem. Mężczyźni mogą borykać się z problemami z erekcją, zaburzeniami wytrysku i spadkiem libido. Kobiety mogą mieć problemy z suchością pochwy i spadkiem libido. Popęd seksualny może zmniejszać się także z powodu chorób, stosowanych leków lub fizjologicznego procesu starzenia się organizmu.
Zdaniem psychoterapeutki i seksuaolożki dr Hanny Elżanowskiej 20-letnie kobiety mają apetyt na seks, jednak często hamuje je wstyd związany z własnym ciałem lub obawa przed byciem uznaną za mało doświadczoną, lub nieatrakcyjną. Dodatkową barierą przed całkowitą satysfakcją seksualną jest strach przed nieplanową ciążą. Ochota zmniejsza się też po mało zadowalającym pierwszym razie. Doktor Elżanowska podkreśla, że przyczyną braku orgazmu u młodych kobiet może być zależny od małego doświadczenia, kompleksów lub brakiem znajomości własnego ciała. W przypadku mężczyzn jest odwrotnie - chcą oni doświadczać jak najwięcej.
Po trzydziestce u kobiet pojawia się duże pożądanie. Ich apetyt rośnie. W tym wieku zazwyczaj wiemy, co lubimy i znamy swoje czułe punkty. Kobiety stają się otwarte na eksperymenty i satysfakcjonujące stosunki. Niskie libido może towarzyszyć pojawieniu się dzieci (wiąże się to z produkcją prolaktyny). Zmniejszony popęd seksualny występuje także, gdy kobieta jest zmęczona.
Mężczyźni w tym wieku nadal prowadzą aktywne życie seksualne, jednak mają częściej ochotę na czułość i przytulanie. Zdaniem doktor Elżanowskiej zmniejsza się wtedy potrzeba ciągłych podbojów i nowych eksperymentów.
Po 40-tce kobiety mogą mieć problem z osiągnięciem orgazmu, a mężczyźni cierpieć na kłopoty z osiągnięciem erekcji. Jest to także wiek, gdzie u mężczyzn może wystąpić kryzys wieku średniego i wybór młodszych partnerek.
Po 50-tce i menopauzie u kobiet popęd seksualny spada, ale nie znika całkowicie. Kobiety w tym wieku znają swoje potrzeby, raczej nie mają kompleksów i cieszą się życiem, dlatego udany seks jest możliwy.
Czynniki wpływające na popęd seksualny
Rola hormonów płciowych i poziomu testosteronu
Hormony płciowe mają wpływ na nasz popęd seksualny. Testosteron jest głównym hormonem oddziałującym na libido. Jest to hormon odpowiedzialny za libido przede wszystkim u mężczyzn i produkowany jest głównie w jądrach. U kobiet produkcja testosteronu ma miejsce w jajnikach i nadnerczach, ale w znacznie mniejszych ilościach. Wysoki poziom testosteronu często związany jest z wysokim poziomem libido, a niski ze zmniejszonym popędem seksualnym.
Estrogeny to kobiece hormony płciowe, które regulują kobiece libido. Poziom tych hormonów wzrasta w pierwszej fazie cyklu miesiączkowego i powodują zwiększenie się apetytu na seks. Poziom estrogenów zmniejsza się podczas menopauzy i w tym czasie zmniejsza się także popęd seksualny u kobiet.
Na libido, zwłaszcza u kobiet, wpływ ma także progesteron, czyli hormon, którego poziom rośnie po owulacji i wpływa na zmniejszenie libido w drugiej fazie cyklu miesiączkowego. Przykładowo zespół policystycznych jajników lub podobne zaburzenia hormonalne mogą zaburzać równowagę progesteronu i estrogenów i powodować wahania kobiecego libido.
Stres, zmęczenie i ich wpływ na poziom libido
Zarówno stres, jak i zmęczenie są największymi wrogami popędu seksualnego. Brak prawidłowej ilości snu albo jego zła jakość zmniejsza libido. Zmęczenie zwiększa wydzielanie kortyzolu, co przekłada się na gospodarkę hormonalną organizmu. W przypadku mężczyzn w nocy wydziela się największa ilość testosteronu - zbyt krótki czas snu powoduje mniejszy poziom tego hormonu i w konsekwencji niski popęd. Dłuższy sen w przypadku kobiet powoduje większy apetyt na seks.
Stres i życie pod presją czasu sprawia, że nie mamy ochoty na intymne kontakty. Często przyczynia się on do zaburzeń hormonalnych. Chcąc zwalczyć stres, nasz organizm mobilizuje odpowiednie układy i zmniejsza ukrwienie w tych. które aktualnie do walki nie są mu potrzebne jak m.in. układ trawienny i płciowy. Produkowane hormony stresu, zaburzają pracę całego organizmu w tym produkcję hormonów płciowych i neuroprzekaźników, sen i metabolizm oraz negatywnie oddziałuje na sferę fizyczną i emocjonalną.
Jak aktywność fizyczna i styl życia wpływają na popęd seksualny?
Zdrowy styl życia pozytywnie wpływa na popęd seksualny. Relaks i zadbanie o równowagę organizmu zwiększa apetyt na seks. Jeśli jesteśmy zmęczeni, stresujemy się pracą lub brak czasu wpływa na zaburzenia organizmu, to nasz popęd seksualny będzie niski.
Niski poziom libido może też wiązać się z mniejszym dopływem krwi do narządów dna miednicy. Powodem takiego stanu rzeczy może być siedzący tryb życia. Sposobem na to jest aktywność fizyczna, która wzmacnia reakcje seksualne. Ruch powoduje większe wydzielanie się endorfin i poprawia samoocenę i pewność siebie.
Jednak zbyt duża i intensywna aktywność fizyczna, może negatywnie oddziaływać na popęd seksualny. Nadmierną aktywnością fizyczną możemy przeciążać organizm. Spowoduje to brak energii na seks, ale i brak ochoty.
Ciekawym przykładem aktywności fizycznej pozytywnie wpływającej na libido jest joga. To rodzaj sportu, który ma działanie antydepresyjne i relaksujące. Pozytywny wpływ na libido możemy przypisać m.in. głębokiemu oddychaniu i większemu ukrwieniu stref intymnych.
Zaburzenia popędu seksualnego i ich przyczyny
Zaburzenia funkcji seksualnych: od niskiego libido do zaburzeń erekcji
Zaburzenia funkcji seksualnych to dysfunkcje seksualne, które utrudniają, a nawet uniemożliwiają prowadzenie satysfakcjonującego życia seksualnego. Zaburzeniem funkcji seksualnych jest m.in. brak reakcji genitalnych. U kobiet przejawia się to zaburzonym procesem nawilżania pochwy pod wpływem podniecenia, a u mężczyzn problemem z utrzymaniem czy uzyskaniem erekcji. Zaburzeniem seksualnym jest także nadmierny popęd seksualny i spadek libido.
Przyczyny spadku libido u kobiet i mężczyzn
Mniejsza ochota na seks może być krótkotrwałym okresem przejściowym, który może wynikać np. ze stresu, przeziębienia lub gorszego samopoczucia. Najczęściej przejdzie samoistnie po jakimś czasie. Jednak przy stale utrzymującym się niskim libido, warto poszukać przyczyny problemu.
Do najczęstszych przyczyn niskiego libido u kobiet i mężczyzn zaliczamy:
- zaburzenia hormonalne – to najczęstszy i najbardziej trudny do zwalczenia czynnik; obejmuje on problemy z hormonami płciowymi, hormonami tarczycy czy neuroprzekaźnikami; zaburzenia hormonalne u kobiet mogą też być wynikiem źle dobranej antykoncepcji hormonalnej;
- leki – niskie libido i obniżona sprawność seksualna może być skutkiem ubocznym niektórych leków np. obniżających ciśnienie, psychotropowe czy antydepresyjne;
- używki – zmniejszone libido może być także wynikiem nadużywania alkoholu lub palenia papierosów;
- stres, zmęczenie, problemy w związku - czynniki emocjonalne jak stres, kryzys w związku lub problemy ze snem mogą wpłynąć na obniżenie popędu seksualnego;
- choroby – niskie libido może wynikać z przeziębienia, ale po chorobie powinno wrócić do normy; dłuższy spadek libido mogą wywołać choroby przewlekłe jak cukrzyca, anemia, otyłość, problemy z układem krążenia, nadciśnieniem. chorobami tarczycy czy chorobami nowotworowymi.
Jak rozpoznać spadek libido i co to znaczy?
Niskie libido może być jedynie stanem przejściowym lub wynikiem preferencji danej osoby. Jeśli jednak mała ochota na seks utrzymuje się przez dłuższy czas, warto się nad tym zastanowić. Osoby, u których wcześniej libido było na wyższym poziomie, mogą odczuwać z powodu jego spadku dyskomfort, a zły nastrój może oddziaływać także na relacje z partnerem.
Spadek libido może pojawić się u osoby w każdym wieku. Nie dotyczy on tylko osób w średnim wieku lub starszych. Spadek libido to sytuacja, gdy odczuwamy mniejsze zainteresowanie aktywnością seksualną niż zazwyczaj. Obejmuje to brak ochoty na różne rodzaje seksu (w tym solo) czy fantazjowanie.
Sposoby na zwiększenie popędu seksualnego
Dieta wpływająca na popęd seksualny: co wzmacnia, a co osłabia libido?
Jednymi z czynników, które wpływają na libido, jest nasza gospodarka hormonalna, choroby przewlekłe czy styl życia. Stosując właściwą dietę i unikając używek, możemy skutecznie zwiększyć nasz apetyt na seks.
Dieta powinna opierać się na produktach, które dodadzą nam energii i będą pozytywnie działać na gospodarkę hormonalną, a także poprawią krążenie i sprawią, że okolice intymne będą lepiej ukrwione. Jednym z takich produktów jest czosnek. Zawiera on allicynę poprawiającą krążenie. Warto więc dodać go do potrawy, pamiętając, że natka pietruszki pomoże zneutralizować specyficzną woń.
Kolejnym produktem, który powinien znaleźć się w naszym jadłospisie, jest jabłko. Jest to owoc, który pozytywnie wpływa na krążenie i wspomaga wydolność organizmu. Warto do diety dodać także szparagi, zawierające witaminę B korzystnie wpływającą na mięśnie.
Tłuste ryby i ostrygi to produkty bogate w kwasy omega, które podnoszą poziom dopaminy. Niski poziom tego hormonu może powodować spadek popędu seksualnego. Jajka, które są źródłem energii i zawierają dużo białka, składają się także z argininy, która pomaga w zaburzeniach erekcji. Na wzrost libido wpływa także gorzka czekolada, która zawiera fenyloetyloaminę uwalniającą dopaminę. Dzięki temu czekolada poprawia nastrój i zmniejsza zmęczenie, które często wpływa na brak ochoty na seks.
Niekorzystnie na nasze libido mogą wpływać tłuste, smażone i ciężkostrawne potrawy. Po takim posiłku możemy odczuwać senność, a nasz popęd seksualny będzie niski. Wrogiem libido są także papierosy i alkohol.
Suplementy diety i leki wpływające na wzrost libido
Cynk i selen oraz witaminy takie jak B6, B12, E to elementy, które wpływają na utrzymanie zdrowego libido. Regulują hormony, poprawiają krążenie i korzystnie oddziałują na funkcjonowanie organizmu, a w konsekwencji także na życie seksualne. Warto wybrać suplementy diety i leki, które zawierają te składniki.
Spadek popędu seksualnego u mężczyzn może mieć związek z niskim poziomem witaminy D, która powiązana jest w produkcją testosteronu i witamin z grupy B, które są źródłem energii i witalności. W przypadku kobiet to witamina A, która reguluje hormony płciowe i witamina C, odpowiedzialna za poprawę nastroju i zmniejszenie stresu, są głównymi elementami zdrowego libido.
Mężczyźni powinni zdecydować się na suplementy, które wspomagają produkcję testosteronu. Bardzo często spadek poziomu testosteronu sprawia, że spada także ochota na seks. Warto wzbogacić dietę o suplementy bogate w cynk, wyciąg z korzenia maca lub buzdyganek naziemny. Pozytywnie wpływają na potencję i witalność.
Popęd seksualny u kobiet może być obniżony ze względu na stres, zmęczenie, zmiany hormonalne lub problemy zdrowotne. Suplementy dla kobiet powinny być bogate w składniki wspomagające równowagę hormonalną i łagodzące symptomy wynikające z cyklu miesiączkowego lub menopauzy. Najlepiej jak zawierają składniki takie jak wyciąg z Maca, Dong Quai lub witaminy z grupy B.
Jak radzić sobie ze spadkiem libido i utrzymać wysoki popęd seksualny?
Z problemem spadku libido możemy poradzić sobie za pomocą naturalnych sposobów. Wzbogacenie swojej diety o odpowiednią suplementację to jeden z nich. Warto dodać także aktywność fizyczną, zdrowy jadłospis i odpowiednią ilość snu do swojej rutyny. Pomocne będzie także dbanie o dobre relacje z partnerem i otwartość na komunikację. W przypadku gdy kłopoty z niskim libido towarzyszą nam przez dłuższy okres, warto udać się do lekarza i zbadać ten problem.
