Endometrioza jest dolegliwością, która dotyka wiele kobiet w różnym wieku. Związana jest z odczuwaniem bólu, który nawraca szczególnie w czasie miesiączki. Nieleczona endometrioza może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, a także zaburzać płodność. Dlatego też warto wiedzieć, czym dokładnie jest oraz jakie są jej objawy.
Endometrioza – co to jest?
Endometrioza jest chorobą żeńskich narządów płciowych, a dokładnie macicy. Jest to stan w organizmie, kiedy błona śluzowa trzonu macicy występuje poza jej naturalnym umiejscowieniem, czyli poza jamą macicy. Może ona się pojawiać zarówno u bardzo młodych kobiet w wieku rozrodczym, jak i u nieco starszych.
W większości przypadków błona śluzowa tworzy skupiska w obrębie narządów rozrodczych oraz miednicy mniejszej. Zdarza się równie często, że endometrioza pojawia się w bliźnie po cesarskim cięciu lub w obrębie organów otrzewnej.
Endometrioza jako przewlekła choroba kobiet
Obecność komórek błony śluzowej poza jej prawidłową lokalizacją w dalszym ciągu reaguje na zmiany hormonalne, które towarzyszą cyklowi miesiączkowemu.
To z kolei przyczynia się do powstania w organizmie przewlekłego stanu zapalnego. Jest on spowodowany tym, że w przypadku złej lokalizacji błony śluzowej w czasie cyklu miesiączkowego złuszczające się komórki oraz krew nie znajdują ujścia. Powoduje to powstanie infekcji oraz blizn w tkankach.
Komórki endometrium a rozwój endometriozy
Endometrium to warstwa błony śluzowej znajdująca się w macicy, która pełni kluczową rolę w przygotowaniu macicy do implantacji zarodka. Regulowana jest przez żeńskie hormony. W czasie fazy folikularnej cyklu miesiączkowego, gdy poziom estrogenów wzrasta, następuje rozwój warstwy czynnościowej endometrium.
Jeżeli nie dojdzie do implantacji zarodka, poziom hormonów spada, co prowadzi do złuszczenia endometrium i rozpoczęcia miesiączki. Na skutek działania hormonów komórki endometrium, które znajdą się poza obszarem macicy, namnażają się, powodując rozwój endometriozy.
Jakie są objawy endometriozy?
Objawy towarzyszące endometriozie są dość charakterystyczne. Ich wystąpienie powinno skłonić Was do wizyty u lekarza w celu badania i diagnostyki.
Najczęstsze objawy towarzyszące endometriozie
Przede wszystkim do głównych objawów endometriozy zalicza się bardzo bolesne miesiączki. Ponadto dolegliwości bólowe w obrębie macicy mogą pojawiać się także poza okresem menstruacji. Endometrioza może także powodować ból w czasie stosunku lub zaraz po nim. Co więcej, wśród innych objawów występują:
- ból w czasie oddawania moczu,
- dolegliwości jelitowe,
- krwawienia między miesiączkami,
- nawracające wzdęcia.
U niektórych kobiet pojawić się może także ogólne i przewlekłe osłabienie, czy też wahania nastroju.
Dolegliwości bólowe i silny ból miednicy jako objaw endometriozy
Odczuwanie bólu w obrębie macicy oraz brzucha powinno być pierwszym sygnałem do tego, aby wybrać się na wizytę do ginekologa. Oczywiście mowa tu o silnym bólu, a nie lekkim dyskomforcie, który z reguły odczuwa każda kobieta w czasie menstruacji.
Wśród kobiet cierpiących na endometriozę znaczna większość z nich korzysta ze środków przeciwbólowych, aby móc skutecznie złagodzić dolegliwości bólowe.
Endometrioza jelita - specyficzne objawy
Jeżeli ogniska endometriozy zostaną ulokowane w dalszych obszarach niż macica mniejsza, mogą powodować wiele innych objawów. W przypadku zlokalizowania błony śluzowej trzonu macicy w obrębie jelit można odczuwać problemy z trawieniem oraz wypróżnianiem.
Najczęściej w takich przypadkach pacjentki skarżą się na nawracające wzdęcia, częste biegunki lub zatwardzenia, które pojawiają się na zmianę.
Co więcej, może także pojawiać się ból w czasie wypróżniania. Dolegliwości te bywają bardzo uciążliwe i ograniczają komfort codziennego funkcjonowania.
Jak rozpoznać endometriozę?
Endometrioza może rozwijać się początkowo bez żadnych odczuwalnych objawów. Zdarza się często, że jest ona wykrywana w czasie wykonywania innych zabiegów, czy też badań.
Jakie są pierwsze objawy, które mogą wskazywać na endometriozę?
Pierwsze dolegliwości świadczące o endometriozie, jakie zauważają kobiety, to dolegliwości bólowe. Ból nasila się w czasie miesiączki i jest na tyle odczuwalny, że konieczne jest stosowanie środków przeciwbólowych. Okresowe dolegliwości bólowe mogą także przechodzić w ciągły ból.
Diagnostyka endometriozy: badania obrazowe i testy
Aby wykluczyć lub potwierdzić endometriozę, konieczne jest przeprowadzenie badań w gabinecie lekarskim. Podstawą diagnostyki jest badanie ginekologiczne, podczas którego lekarz ocenia wielkość i pozycję macicy, a także jajowodów i jajników. W czasie badania ginekolog sprawdza także więzadła krzyżowo - maciczne i przegrodę pochwowo-odbytniczą.
W przypadku uzasadnionego podejrzenia endometriozy badanie ginekologiczne warto wykonać w trakcie miesiączki, co zwiększa szanse na wykrycie ognisk endometriozy.
W czasie diagnozowania endometriozy wykonuje się także dopochwowe badanie USG. Pozwala ono na uzyskanie dokładnego obrazu układu rozrodczego kobiety. USG daje możliwość, aby jednoznacznie potwierdzić lub wykluczyć endometriozę.
Rozpoznanie endometriozy – rola lekarza
W czasie diagnozowania endometriozy dużą rolę odgrywa lekarz ginekolog. Zanim potwierdzi lub zaprzeczy obecności endometriozy, powinien z pacjentką przeprowadzić bardzo obszerny wywiad. Kluczowe jest poznanie wszystkich dolegliwości, jakie towarzyszą pacjentce, w jakich sytuacjach się nasilają oraz jak długo trwają.
Rozmowa o intymnych problemach może być krępująca, dlatego też lekarz powinien wykazać się empatią i zrozumieniem oraz przeprowadzić rozmowę w sposób jak najmniej zawstydzający. Warto więc udać się do lekarza, do którego regularnie chodzimy na kontrolę, który zna Waszą historię choroby, a także do którego macie pełne zaufanie.
Leczenie endometriozy
Endometrioza jak każda choroba nie powinna być lekceważona. Odpowiednie leczenie pozwala uporać się z dokuczliwymi i bolesnymi dolegliwościami, a także zapobiec poważnym konsekwencjom zdrowotnym.
Leczenie farmakologiczne endometriozy: jakie leki są stosowane?
Jednym z podstawowych sposobów na leczenie endometriozy jest stosowanie środków farmakologicznych. Ich zadaniem jest przede wszystkim zlikwidowanie dolegliwości bólowych utrudniających codzienne funkcjonowanie, a także przywrócenie prawidłowego stanu endometrium, a także unormowanie gospodarki hormonalnej.
Ta metoda leczenia jest stosowana przeważnie w początkowych stadiach rozwoju choroby. Pacjentka pozostaje pod stałą opiekę lekarza w czasie całego procesu leczenia, ponieważ konieczna jest kontrola i w przypadku braku efektów lub złego samopoczucia pacjentki, zmiana dobranych leków.
Leczenie operacyjne endometriozy: kiedy jest konieczne?
Wśród innych metoda leczenia endometriozy zalicza się leczenie operacyjne. Zazwyczaj przeprowadzane jest w zaawansowanym etapie endometriozy lub, gdy leczenie farmakologiczne nie przynosi zamierzonych efektów.
Operacja endometriozy polega przede wszystkim na wycięciu ognisk oraz guzów endometrialnych.
Metoda ta pozwala zlikwidować dolegliwości bólowe, a także zmniejszyć ryzyko ponownego pojawienia się choroby.
Jak leczyć ogniska endometriozy?
Ogniska endometriozy mogą być leczone operacyjnie, a także w niektórych przypadkach skuteczną alternatywą jest zabieg laparoskopowy. Jest on mniej inwazyjny i pozwala na precyzyjne usunięcie ognisk endometriozy.
Zabieg ten umożliwia także na szybszą rekonwalescencję. Jednak trzeba mieć na uwadze, że nie zawsze będzie możliwy do wykonania. Wszystko zależy od wieku pacjentki, jej stanu zdrowia, a także stadium zaawansowania choroby. W przypadku niewielkich ognisk endometriozy możliwe jest także leczenie farmakologiczne.
Endometrioza a płodność
Jednym ze skutków nieleczenia endometriozy oraz jej postępowania jest ograniczenie płodności. Z tego też względu kobiety planujące powiększenie rodziny powinny regularnie się badać, a wszelkie dolegliwości sugerujące endometriozę natychmiast skonsultować ze swoim lekarzem ginekologiem.
Endometrioza a ciąża: jak endometrioza wpływa na płodność?
Problemy z zajściem w ciąże są częstym następstwem endometriozy. Wszystko ze względu na to, że może powodować upośledzenie jajowodów, zaburzenia wydzielania hormonów, zaburzenia w funkcjonowaniu endometrium, czy zmiany zapalne w obrębie miednicy mniejszej.
W zaawansowanym stadium choroby może także dojść do spadku jakości komórek jajowych, czy też może pojawiać się mocno odczuwalny ból podczas każdego stosunku, co także zniechęca do zbliżeń.
Ciąża pomimo endometriozy: czy jest możliwa?
Endometrioza nie wyklucza jednoznacznie naturalnego poczęcia, jednak utrudnia starania o powiększenie rodziny. Podjęcie leczenia farmakologicznego lub operacyjnego oraz terapia hormonalna, która stymuluje jajeczkowanie, mogą skutecznie pomóc w zajściu w ciąże.
Konsekwencje i następstwa endometriozy
Endometrioza jest chorobą, która nie powinna być bagatelizowana przez kobiety w żadnym wieku. Jej rozwój może bowiem prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych oraz przyczynić się do złego samopoczucia.
Jakie są konsekwencje przewlekłej endometriozy?
Przewlekła endometrioza to przede wszystkim dolegliwości bólowe dotykające nie tylko obszarów brzucha i pojawiających się w czasie menstruacji.
Brak leczenia może skutkować nieprawidłowym rozrostem endometriozy, powodować problemy z wypróżnianiem, trawieniem, a także utrudniać zbliżenia z drugą połówką, ze względu na towarzyszący ból w trakcie lub po stosunku.
Endometrioza a niepłodność – jakie są ryzyka?
Wcześnie zdiagnozowana endometrioza oraz podjęte leczenie mogą ograniczyć problemy z płodnością. Z kolei brak leczenia i zaniedbanie sygnałów świadczących o endometriozie może przyczynić się nawet do trwałej utraty płodności.
Czy endometrioza może prowadzić do raka?
Dotychczasowe badania nie wykazały jednoznacznego powiązania między endometriozą i tym, czy prowadzi ona do raka. Jednak ze względu na złożoną budowę komórek błony macicy, a także fakt, że u grupy pacjentek z endometriozą, częściej wykrywa się raka jajnika, pacjentki ze zdiagnozowaną endometriozą powinny pozostawać pod stałą opieką lekarzy i regularnie się badać.
Endometrioza jest chorobą, która dotyka wiele kobiet w różnym wieku. Jej objawy nigdy nie powinny być bagatelizowane, aby nie doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
