Hipospermia i hiperspermia – zaburzenia objętości nasienia

Przyczyn obniżonej płodności i osłabionej sprawności reprodukcyjnej może być wiele. Jednym z często wymienianych czynników jest nieprawidłowa ilość spermy.

To problem, który dotyczy przede wszystkim mężczyzn planujących powiększenie rodziny. Schorzenia, takie jak hipospermia i hiperspermia, mogą skutkować niepłodnością. Mogą także być sygnałem od organizmu, że dzieje się z nim coś niepokojącego. Dlatego warto wiedzieć, na czym polegają te zaburzenia i co robić, gdy zauważy się je u siebie.

Objętość nasienia – co oznacza i dlaczego jest istotna?

Ilość oraz jakość spermy są bardzo ważne dla męskiej płodności. Wpływają na zdolność plemników do dotarcia do komórki jajowej. Prawidłowa objętość nasienia to od 1,5 do 6 mililitrów. Mniejsza ilość oznacza hipospermię.

Możliwa jest także aspermia – wówczas mężczyzna osiąga erekcję i orgazm, jednak w jego trakcie nie dochodzi do ejakulacji, czyli wytrysku nasienia. Często te problemy są przejściowe i zdarza się, że mijają samoistnie. Jeżeli jednak utrzymują się przez dłuższy czas, warto umówić się na konsultację lekarską, ponieważ mogą być objawem poważniejszych chorób i zaburzeń.

W sytuacji, gdy ilość ejakulatu jest zbyt duża, mówi się o hiperspermii. To rzadkie schorzenie, które najczęściej nie powoduje dolegliwości ani istotnych problemów zdrowotnych.

Terapia zazwyczaj jest podejmowana tylko w przypadku mężczyzn, którzy planują starać się o dziecko i mają obniżoną płodność. Choć mogłoby się wydawać, że większa ilość nasienia przekłada się na większą szansę na zapłodnienie, rzeczywistość jest bardziej skomplikowana.

Jakie są przyczyny hipospermii?

Zmniejszona objętość wytrysku może być wynikiem wielu różnych czynników. Na ilość spermy wpływa stan zdrowia, ale też styl życia. Często problem jest złożony i wiąże się z więcej niż tylko jednym aspektem. Niektóre z możliwych przyczyn hipospermii to:

• zaburzenia hormonalne – niski poziom testosteronu lub inne zaburzenia gospodarki hormonalnej mogą negatywnie wpływać na ilość spermy,

• nieprawidłowości anatomiczne – niewłaściwa budowa gruczołów lub nasieniowodów może skutkować zmniejszeniem objętości wytrysku; takie wady bywają wrodzone, ale zdarza się też, że powstają na skutek operacji i zabiegów chirurgicznych,

• infekcje układu moczowo-płciowego – szczególnie wtedy, gdy mają charakter przewlekły lub nawracający,

• zaburzenia metaboliczne – cukrzyca, insulinooporność, otyłość i inne schorzenia mają ogromny wpływ na ilość oraz jakość ejakulatu,

• niezdrowy styl życia – brak aktywności fizycznej, nałogowe palenie papierosów i spożywanie alkoholu, uboga dieta i częsty stres negatywnie wpływają na zdolność do reprodukcji.

Przyczyną hipospermii mogą być także bardzo częste wytryski. Organizm potrzebuje czasu na produkcję spermy. Jeżeli ejakulacje następują ze zbyt dużą częstotliwością, w naturalny sposób spada ich objętość.

Hiperspermia – z czego wynika i czy jest powodem do niepokoju?

Podobnie jak hipospermia, hiperspermia także może mieć zróżnicowane przyczyny. Najczęściej jest spowodowana przez długotrwałą abstynencję seksualną.

To podłoże problemu jest najbardziej prozaiczne i najłatwiejsze do usunięcia. Warto mieć przy tym świadomość, że hiperspermia u wielu mężczyzn nie współwystępuje z żadnymi innymi dolegliwościami i często panowie w takiej sytuacji nie wiedzą nawet, że to schorzenie ich dotyczy.

Zdarza się również, że hiperspermia jest związana ze stanami zapalnymi w obrębie gruczołu krokowego i jąder. Może też być konsekwencją przyjmowania niektórych leków lub suplementów diety.

Bez odpowiednich badań trudno jest zdiagnozować to schorzenie i określić jego przyczynę. Hiperspermia nie musi być powodem do zmartwień, jeżeli nie towarzyszą jej poważniejsze symptomy i nie stwierdza się pogorszenia jakości nasienia.

Kiedy wybrać się do lekarza?

Nieprawidłowa objętość nasienia może być niepokojąca, jednak nie jest powodem do paniki. Hipospermia bardzo często wynika z przejściowych problemów, takich jak stres, nieprawidłowe nawyki czy nawet osłabienie i przeziębienie.

Taka sytuacja powinna stosunkowo szybko się unormować, gdy tylko negatywne czynniki zostaną wyeliminowane. Hiperspermia spowodowana przez nadmierne nagromadzenie ejakulatu także ustąpi w krótkim czasie, jeżeli wytryski będą bardziej regularne. W tym przypadku wystarczy obserwacja organizmu.

Gdy problem nie ustępuje lub nasila się z czasem, należy udać się na wizytę do specjalisty. Konsultacja jest szczególnie zalecana, jeśli zostaną zaobserwowane dodatkowe objawy, takie jak:

• problemy z uzyskaniem lub utrzymaniem erekcji,

• bolesność i dyskomfort w czasie stosunku,

• obniżona płodność,

• nietypowy wygląd nasienia, np. zmieniony kolor czy konsystencja.

Zaburzenia objętości nasienia – najczęstsze badania

Zarówno hipospermię, jak i hiperspermię diagnozuje się przy pomocy seminogramu. To szczegółowa analiza ejakulatu, która pozwala dokładnie określić jego objętość, gęstość, pH, ilość i aktywność plemników, a także ich budowę.

Spermiogram jest ważnym elementem wykrywania i leczenia problemów z płodnością. To proste i bezbolesne badanie, które dostarcza wielu cennych informacji na temat męskiego organizmu. W diagnozowaniu zaburzeń objętości spermy dużą rolę odgrywają także badania laboratoryjne – od podstawowej morfologii po szczegółowe sprawdzenie poziomu hormonów.

Dzięki nim możliwe jest wykrycie potencjalnych infekcji, chorób czy zaburzeń gospodarki hormonalnej. Cennym wsparciem dla lekarzy są także badania obrazowe, takie jak USG brzucha, prostaty czy jąder.

Ogromne znaczenie ma wywiad medyczny. Podczas niego pacjent powinien poinformować lekarza o stylu życia, przebytych chorobach, stosowanych lekach i wszystkich niepokojących dolegliwościach. Organizm ludzki jest całością, której poszczególne elementy wzajemnie na siebie oddziałują, dlatego specjalista musi mieć możliwie najwięcej informacji.

Jak wygląda analiza nasienia i jak się do niej przygotować?

Seminogram ma bardzo dużą wartość diagnostyczną, szczególnie dla mężczyzn, u których stwierdzono ograniczoną zdolność do reprodukcji. Aby uzyskane wyniki były wiarygodne, badanie nasienia przeprowadza się dwukrotnie w odstępie 2-3 tygodni.

Materiał do analizy pobiera się do sterylnego pojemniczka. Można zrobić to w domu, jednak zaleca się, aby pobranie miało miejsce w klinice, ponieważ warunki podczas przechowywania i transportowania mogą wpłynąć na wyniki.

W przychodni pacjent zazwyczaj ma do dyspozycji niewielkie pomieszczenie z dostępem do łazienki, dzięki czemu zachowana jest prywatność i intymność.

Aby wyniki badania nasienia były miarodajne, do badania trzeba odpowiednio się przygotować. Bardzo ważne jest zachowanie wstrzemięźliwości seksualnej przez 3-5 dni poprzedzających oddanie materiału.

Zarówno zbyt długi, jak i zbyt krótki czas abstynencji mogą negatywnie wpłynąć na wiarygodność analizy. Istotne jest także powstrzymanie się od spożywania alkoholu na około tydzień przed badaniem, ponieważ zaburza on powstawanie i dojrzewanie plemników.

Leczenie hipospermii i hiperspermii

Metody terapeutyczne są uzależnione od tego, jakie jest podłoże problemu. Zawsze są dobierane indywidualnie do danego przypadku, po przeprowadzeniu diagnostyki. W przypadku hipospermii leczenie może obejmować:

• terapię hormonalną,

• zwalczanie infekcji układu rozrodczego,

• operacyjne usunięcie wad anatomicznych,

• zmianę stylu życia na zdrowszy.

Jeżeli została stwierdzona hiperspermia, lekarz również dopasowuje leczenie w taki sposób, aby odpowiadało przyczynom schorzenia. Jeśli powodem jest infekcja lub stan zapalny, zazwyczaj włącza się antybiotyki.

Gdy zwiększona obfitość wytrysku jest skutkiem ubocznym leku lub suplementu, rozważa się zmianę dawkowania lub całkowite odstawienie. Niekiedy rozwiązaniem jest ustabilizowanie aktywności seksualnej i unikanie długotrwałych przerw pomiędzy ejakulacjami.

Czy zaburzeniom objętości nasienia można zapobiec?

Wiele zależy od tego, z czego wynikają problemy. Jeżeli są związane z czynnikami genetycznymi lub anatomicznymi, profilaktyka może być utrudniona. Istnieją jednak działania, które można podejmować, aby zmniejszyć ryzyko pojawienia się schorzeń i poprawić jakość nasienia.

Bardzo duże znaczenie ma poprawa codziennych nawyków. Regularna aktywność fizyczna, unikanie stresu i dbanie o zdrowy sen, prawidłowe nawodnienie, zbilansowana i bogata odżywczo dieta, a także ograniczenie używek istotnie wpływają na kondycję całego organizmu. W tym także na układ rozrodczy, a co za tym idzie – sprawność seksualną i płodność.

Dobrze jest regularnie wykonywać profilaktyczne badania laboratoryjne. Zaleca się, aby raz w roku przeprowadzać podstawowe badania krwi i moczu.

Dostarczają one wielu informacji na temat stanu zdrowia pacjenta i dają możliwość szybkiego wykrycia ewentualnych problemów. Nie powinno się bagatelizować dolegliwości związanych z zapaleniem pęcherza czy cewki moczowej ani innych objawów infekcji układu moczowego. Nieleczone choroby mogą prowadzić do poważnych powikłań.

Zdrowie męskiego układu płciowego

Zaburzenia objętości nasienia wpływają przede wszystkim na płodność, jednak mogą być objawami różnych schorzeń. Ich przyczyn jest wiele – od nieprawidłowej pracy hormonów, przez niezdrowy styl życia, po wady wrodzone.

Często są problemem przejściowym i nie wymagają leczenia. Jeśli jednak mają charakter przewlekły, konieczna jest konsultacja z lekarzem, który postawi diagnozę i zaleci odpowiednią terapię. Warto pamiętać, że objętość nasienia to tylko jeden z wielu parametrów oceny płodności, dlatego w całym procesie ważna jest kompleksowa analiza stanu zdrowia pacjenta.

Nieprawidłowa ilość nasienia może być sygnałem, że organizm wymaga dodatkowej uwagi i troski. W obecnych czasach mamy do dyspozycji wiele badań, które pomagają w wykrywaniu i rozwiązywaniu problemów związanych z męskim układem rozrodczym.

Ważne jest, aby mężczyźni nie bagatelizowali sygnałów, które wysyła ich ciało i dbali o swoje zdrowie. Zaburzenia związane z ejakulacją mogą przytrafić się każdemu i nie są powodem do wstydu. Odpowiednie leczenie może poprawić jakość życia i przyczynić się do realizacji planów rodzinnych.