Mięśniaki macicy są chorobą, która dotyka wiele kobiet w różnym wieku. Diagnozuje się je częściej u kobiet po 50. roku życia. Dlatego też każda z Pań powinna wiedzieć, jak objawiają się mięśniaki macicy, czy są groźne oraz w jakich wypadkach leczenie operacyjne jest konieczne.
Czym są mięśniaki macicy?
Mięśniak macicy to zmiana nowotworowa o charakterze niezłośliwym. Są to guzy, które mogą być zlokalizowane w różnych obszarach macicy oraz powodować dyskomfort w życiu codziennym i dokuczliwe objawy. Mięśniaki zwane są także włókniakami. Zbudowane są z komórek gładkich macicy, a czasem z komórek mięśni gładkich struktur, które otaczają macicę.
Rodzaje mięśniaków - śródścienne, podśluzówkowe, podsurowicówkowe
Guzy macicy, czyli mięśniaki mogą mieć bardzo odmienną formę. Jedne z nich są małe, inne osiągają duże rozmiary, nawet większe od macicy. Co więcej, zmiany mogą występować pojedynczo lub w większych ilościach. Ze względu na ich lokalizację rozróżnia się trzy podstawowe rodzaje mięśniaków. Są to mięśniaki:
-
śródścienne,
-
podśluzówkowe,
-
podsurowicówkowe.
Guzy zlokalizowane na ścianie macicy to mięśniaki śródścienne. Te, które pojawiają się pod błoną śluzową macicy i rosną do jej wnętrza to mięśniaki podśluzówkowe. Natomiast zmiany rosnące na zewnątrz macicy oraz uwidaczniające się do wewnątrz jamy brzusznej zwane są podsurowicówkowymi.
Objawy mięśniaków macicy
Mięśniaki macicy mogą, ale nie muszą dawać objawów, które świadczą o ich pojawieniu się w organizmie. W przypadku braku odczuwania jakiegokolwiek dyskomfortu w życiu codziennym bądź też w czasie współżycia, czy starania się o dziecko, o obecności guzów pacjentki dowiadują się zazwyczaj w czasie badań kontrolnych u ginekologa. Jednak duża część przypadków występowania mięśniaków macicy daje charakterystyczne objawy, które się różnią w zależności od rodzaju guza.
Mięśniaki śródścienne zazwyczaj wywołują dość obfite miesiączki, a także krwawienia między cyklami. Z kolei w przypadku mięśniaków podśluzówkowych zauważyć można nie tylko obfite, ale też i długie krwawienia, które przyczyniają się między innymi do anemii. Natomiast guzy zlokalizowane na zewnątrz macicy mogą powodować dyskomfort w czasie oddawania moczu.
Często przyczyniają się do wzmożonego uczucia parcia na pęcherz, częstego oddawania moczu, również tego niekontrolowanego oraz problemy z opróżnianiem pęcherza. Dodatkowo powodują uciążliwe uczucie ciężkości w dole brzucha. W przypadku, gdy guz zlokalizowany jest w obrębie jelita grubego, może powodować zaparcia.
Do innych objawów mięśniaków macicy można zaliczyć także bóle podczas stosunku, trudności z zajściem w ciąże, a także ból odczuwany w okolicach odcinka lędźwiowego kręgosłupa.
Mięśniaki, a problemy z płodnością
Mięśniaki macicy mogą być przyczyną utrudnionego zajścia w ciąże, a także jej utrzymania. Jednak nie jest to regułą, ponieważ wiele kobiet nawet z licznymi mięśniakami macicy zostaje szczęśliwymi mamami. Trzeba mieć na uwadze, że szczególnie w przypadku mięśniaków podśluzówkowych zauważa się większe trudności z zajściem w ciąże. Co więcej, ten rodzaj mięśniaków może powodować pewne powikłania w ciąży, którymi są przedwczesny poród, niska masa urodzeniowa lub przedwczesne oddzielenie łożyska.
Diagnostyka mięśniaków macicy
W celu potwierdzenia obecności mięśniaków macicy wykonuje się standardowe badania w czasie wizyty kontrolnej u ginekologa. W sytuacjach wątpliwych lekarz może także zlecić dodatkową diagnostykę.
Jakie badania wykonać?
Podstawowym badaniem diagnostycznym w przypadku mięśniaków macicy, jest wykonanie USG. Jest to badanie, które lekarz ginekolog powinien wykonać na każdej wizycie kontrolnej. USG odbywa się dopochwowo, co pozwala na poznanie dokładnej lokalizacji guzów, czy też ich rozmiarów. W przypadku dużych guzów mogą być one wyczuwalne także w czasie badania ginekologicznego na fotelu.
Jeżeli badanie USG nie pozwala na postawienie jednoznacznej diagnozy, to lekarz może zlecić dokładniejsze badania takie, jak histeroskopia. Jest to zabieg, który pozwala na bardzo precyzyjne oglądnięcie wnętrza macicy. Wszystko dzięki wprowadzeniu do macicy specjalistycznego urządzenia z kamerą.
Rola rezonansu magnetycznego miednicy mniejszej
Do innych badań diagnostycznych o zaawansowanym stopniu zalicza się także rezonans magnetyczny miednicy. To badanie przeprowadzane jest szczególnie w przypadku dużej ilości guzów lub też u kobiet w okresie okołomenopauzalnym. Badania diagnostyczne pozwalają określić rodzaj i charakter zmian w obrębie macicy, co warunkuje wybór odpowiedniej i skutecznej metody leczenia.
Leczenie mięśniaków macicy
Występowanie mięśniaków macicy nie zawsze wiąże się z koniecznością podjęcia leczenia. W sytuacji, gdy mięśniak jest niewielkich rozmiarów, nie utrudnia starań o dziecko, czy też nie zmienia swoich rozmiarów oraz nie powoduje dokuczliwych objawów i dolegliwości, wystarczające są regularne kontrole i obserwacja zmian. W pozostałych przypadkach konieczne będzie podjęcie leczenia.
Farmakoterapia - jakie leki stosować?
Jednym ze sposobów leczenia mięśniaków macicy jest farmakoterapia. Pozwala ona przede wszystkim na zahamowanie wzrostu mięśniaków, co z kolei może ograniczyć konieczność leczenia operacyjnego. Dodatkowo odpowiednio dobrane leki skutecznie mogą ograniczyć dokuczliwe objawy towarzyszące guzom.
Jednak farmakoterapia nie zawsze może być stosowana jako długofalowa metoda leczenia, a w przypadku jej przerwania objawy mogą nawrócić. Jednym z leków podawanych pacjentkom w przypadku mięśniaków macicy jest Esmya. Są to tabletki podawane w czasie cykli. Ponadto stosuje się leki antykoncepcyjne, które mają za zadanie regulować cykl miesiączkowy, a także wpłynąć na zmniejszenie obfitości krwawienia. W przypadku dokuczliwych dolegliwości bólowych lekarz może przepisać leki niesteroidowe oraz przeciwzapalne.
Embolizacja tętnic macicznych - alternatywna metoda leczenia
Embolizacja tętnic macicznych to zabieg, który jest mało inwazyjny, a jednocześnie skuteczny w redukowaniu rozmiarów mięśniaków. Polega on na wprowadzeniu do naczyń krwionośnych zaopatrujących macicę płynu, który blokuje dopływ krwi do mięśniaków, przez co guzy się zmniejszają.
Chirurgiczne metody leczenia
W uzasadnionych przypadkach niezbędne może się okazać chirurgiczne usunięcie zmiany. Tutaj także dostępnych jest kilka metod, które dobiera się w zależności od rodzaju mięśniaka, jego wielkości oraz lokalizacji.
Miomektomia - zachowanie macicy
Jednym z zabiegów usunięcia mięśniaków macicy jest miomektomia. Polega ona na laparoskopowym usunięciu guzów. Jest zalecana w szczególności w przypadku niewielkich mięśniaków o średnicy do 3 cm. Ponadto zabieg jest małoinwazyjny i pozwala na szybką regenerację i powrót do codziennych obowiązków.
Histerektomia - kiedy jest niezbędna?
Efektywną metodą leczenia, która pozwala na trwałe usunięcie mięśniaków macicy oraz zapobiega pojawianiu się kolejnych zmian, jest histerektomia. To zaawansowany zabieg usunięcia całej macicy. W większości przypadków w czasie histerektomii usuwane są także jajniki, a niekiedy i szyjka macicy. Ten radykalny zabieg zalecany jest u kobiet po okresie przekwitania. W przypadku młodych kobiet także może być wykonany, jednak tylko w przypadku, gdy nie planują ciąży w przyszłości.
Laparoskopia - minimalnie inwazyjna technika
Niewielkie guzy na macicy można usunąć, posługując się mało inwazyjną metodą, czyli laparoskopią. Polega ona na wprowadzeniu specjalistycznych narzędzi chirurgicznych oraz kamery do wnętrza jamy macicy przez niewielkie nacięcia w powłokach brzusznych. Zabieg odbywa się w znieczuleniu ogólnym i daje możliwość precyzyjnego usunięcia zmian w czasie od 45 do 90 minut. Pacjentka dość szybko może wrócić do domu a okres rekonwalescencji oraz jej przebieg jest krótki i nie powoduje dużego dyskomfortu.
Kiedy konieczna jest operacja?
Operacyjne usunięcie mięśniaków może być przeprowadzone w uzasadnionych przypadkach. O metodzie leczenia decyduje lekarz, który dobiera ją w zależności od złożoności choroby.
Wskazania do operacji mięśniaków macicy
Przede wszystkim chirurgiczne usunięcie mięśniaków macicy przeprowadzane jest, gdy guz jest dużych rozmiarów. Ponadto w przypadku, gdy rodzaj mięśniaka i jego lokalizacja utrudniają zajście w ciąże, jego usunięcie może rozwiązać trudności z płodnością. Wskazaniem do operacji i usunięcia mięśniaków macicy jest także zmiana rosnąca, powodująca dolegliwości bólowe, która nie może zostać usunięta mało inwazyjnymi metodami.
Ryzyko powikłań po operacji
Każda operacja wiąże się z pewnymi możliwymi powikłaniami. W przypadku usunięcia macicy u pacjentek może pojawić się krwotok, czy też dojść do zakażenia. Co więcej, niektóre kobiety przyznają, że ich życie seksualne po zabiegu uległo pogorszeniu.
Mięśniaki macicy a życie codzienne
Kobiety, które mają skłonność do powstawania mięśniaków macicy lub u których zdiagnozowano tego rodzaju guza, powinny prowadzić styl życia pozwalający na ograniczenie dokuczliwych objawów.
Dieta i styl życia a mięśniaki
W przypadku mięśniaków macicy istotną rolę odgrywa styl życia i dieta. Zaleca się zachowanie prawidłowej masy ciała poprzez stosowanie zbilansowanej diety oraz uprawianie ulubionego sportu. Dodatkowo należy ograniczać pokarmy, które powodują wzrost estrogenów we krwi, mają wysoki indeks glikemiczny oraz są mocno przetworzone. W codziennej diecie nie powinno zabraknąć produktów pełnoziarnistych oraz dużej ilości warzyw.
Mięśniaki a menopauza
U kobiet po 50. roku życia ryzyko pojawienia się mięśniaków macicy znacznie się zwiększa. Dlatego też w okresie okołomenopauzalnym oraz po okresie przekwitania mięśniaki są dość często diagnozowane. Jednak nie są one powodem do zmartwień, ponieważ guzy te mają charakter łagodny. Nie znaczy to jednak, że należy zaniedbywać regularne kontrole u lekarza ginekologa.
Mięśniaki macicy są zmianami nowotworowymi, które dotyczą wielu kobiet. W większości przypadków nie zagrażają życiu, a nawet nie wymagają leczenia i usuwania. Jednak są to zmiany, które nie powinny być bagatelizowane, a wszelkie objawy świadczące o ich pojawieniu się powinny być skonsultowane z lekarzem ginekologiem.
