Mięśniaki macicy - najczęstsze objawy i rozwiązania

Mięśniak macicy jest diagnozowany u prawie 50% kobiet, a u tych po 50 roku życia rozpoznaje się go u 70% kobiet. Jest więc to dość powszechna choroba. Mimo to wiele kobiet wciąż nie wie, czym ona jest oraz jak przebiega leczenie. Warto także poznać objawy, które mogą świadczyć o obecności mięśniaka, aby móc szybko rozpocząć leczenie.

Czym są mięśniaki macicy?

Mięśniaki macicy, zwane także włókniakami, to łagodne zmiany nowotworowe. Zbudowane są z komórek gładkich mięśnia macicy. Są to guzki, które nie zagrażają życiu kobiety, jednak wymagają stałej opieki lekarskiej i obserwacji. Wszystko ze względu na to, że mogą powodować dyskomfort w życiu codziennym, ale też utrudniać zajście w ciąże.

Kształt mięśniaków jest okrągły, a struktura zbita. Natomiast wielkość może być bardzo różnorodna, począwszy od niewielkich zmian, do tych osiągających rozmiary większe od macicy. Co jest również istotne, zazwyczaj mięśniaki występują w większej ilości, nie są to pojedyncze guzki.

Rodzaje mięśniaków - śródścienne, podśluzówkowe, podsurowicze

Rozróżnia się kilka rodzajów mięśniaków. Ich nazewnictwo uzależnione jest od lokalizacji zmiany nowotworowej. Są to mięśniaki:

• śródścienne,

• podśluzówkowe,

• podsurowicze.

Mięśniaki śródścienne zlokalizowane są w ścianie macicy, a te podśluzówkowe pod błoną śluzową macicy i rosną do jej wnętrza. Ostatnim z rodzajów mięśniaków macicy są te podsurowicze. Rosną one na zewnątrz macicy i uwidaczniają się w kierunku jamy brzusznej. Każdy z typów mięśniaka daje nieco inne objawy, które także pomagają w ich zlokalizowaniu. 

Najczęstsze objawy mięśniaków

Mięśniaki macicy mogą dawać charakterystyczne objawy, ale niektóre kobiety w ogóle nie odczuwają ich obecności. Z tego też powodu ich rozpoznanie bywa utrudnione, a także opóźnione, szczególnie jeżeli nie wykonuje się regularnie badań.

Obfite krwawienia i bóle podbrzusza

W przypadku mięśniaków śródściennych zauważalne są takie objawy, jak krwawienia między miesiączkami, a także obfite miesiączki. Z kolei mięśniaki podśluzówkowe także wywołują obfite i długie miesiączki, które mogą przyczynić się do pojawienia się anemii.

Natomiast mięśniaki podsurowicze objawiają się uczuciem pełności w brzuchu, a także zwiększonym parciem na pęcherz. Dodatkowo mogą wystąpić trudności z opróżnianiem pęcherza, a także niekontrolowane oddawanie moczu. W przypadku lokalizacji guza w pobliżu jelita grubego mogą pojawić się zaparcia. 

Do innych objawów mięśniaków macicy zalicza się także:

• osłabienie organizmu, które wynika z przewlekłych krwawień,

• omdlenia,

• ból i ucisk w podbrzuszu,

• ból w czasie stosunku.

W przypadku pojawienia się powyższych objawów warto udać się na wizytę do lekarza ginekologa, który podczas badania USG będzie mógł potwierdzić lub wykluczyć obecność mięśniaków macicy.

Problemy z płodnością i częste oddawanie moczu

Mięśniaki macicy mogą także powodować problemy z płodnością. Obecność guzków w macicy może, ale nie zawsze musi przyczyniać się do trudności z zajściem w ciąże, a także z jej utrzymaniem. Wszystko ze względu na to, że ich lokalizacja może utrudniać implantację zarodka, a nawet całkowicie ją blokować.

Dodatkowo mięśniak może zniekształcać macicę, co również może mieć wpływ na zagnieżdżenie się zarodka. Ponadto mięśniaki mogą przyczyniać się do zmian w wyściółce macicy, co z kolei zmniejsza jej zdolność do wsparcia i odżywienia rozwijającej się ciąży. Guzy w macicy mogą także zaburzać owulację i blokować jajowody.

Co więcej, choroba ta wpływa też na utrzymanie ciąży. U kobiet ze zdiagnozowanymi mięśniakami macicy częściej obserwuje się poronienia, czy też poród przed terminem. Trzeba być także świadomym, że mięśniak może wpływać na lokalizację łożyska i na pojawienie się tak zwanego łożyska przodującego. W przypadku mięśniaków macicy poród naturalny może być utrudniony.

Większe rozmiarowo mięśniaki mogą mieć wpływ także na oddawanie moczu. Wszystko ze względu na to, że mogą wywierać nacisk na pęcherz, co skutkować będzie wzmożoną potrzebą częstszego oddawania moczu.

Może się także zdarzyć, że pojawi się niekontrolowane oddawanie moczu, co bywa bardzo krępujące. Bywa także, że duże mięśniaki macicy mogą wpływać na funkcjonowanie nerek. Taki problem występuje, gdy guz uciska na moczowody i blokuje odpływ moczu. Jest to jednak rzadko spotykane zjawisko.

Diagnostyka mięśniaków macicy

Pojawienie się objawów mogących sugerować obecność mięśniaków macicy nie powinno być lekceważone. Zawsze warto umówić się na wizytę do lekarza, a także nie zaniedbywać regularnych wizyt i badań ginekologicznych. To właśnie one są podstawą diagnostyki i efektywnym sposobem na wczesne wykrycie zmian w obrębie narządów płciowych.

Metody diagnostyczne - USG, histeroskopia, rezonans magnetyczny

Podstawowym badaniem, które pozwala na szybkie rozpoznanie obecności mięśniaków w macicy, jest USG. Wykonuje się je przezpochwowo, co pozwala nie tylko określić ilość guzków, a także ich dokładną lokalizację oraz wielkość. W przypadku dużych guzów lekarz może je wyczuć także w czasie tradycyjnego badania na fotelu ginekologicznym. 

Jeżeli USG dopochwowe nie pozwala jednoznacznie dokonać diagnozy, wtedy wykonuje się także inne badania. Jest to między innymi histeroskopia. Wykonuje się je w znieczuleniu ogólnym, ponieważ badanie polega na wprowadzeniu przez pochwę i kanał macicy do macicy niewielkiej kamery. Pozwala to na precyzyjne oglądnięcie wnętrza macicy. 

Niekiedy wykonuje się także rezonans magnetyczny, który pozwala uzyskać dokładny obraz macicy. 

Czynniki ryzyka i przyczyny powstawania mięśniaków

Niestety do tej pory jednoznaczne przyczyny powstania mięśniaków nie zostały potwierdzone. Jednak określono pewne czynniki, które zwiększają ryzyko ich pojawienia się w kobiecym organizmie.

Wpływ genetyki i stylu życia

Liczne obserwacje i badania przeprowadzone przez naukowców dowiodły, że duże znaczenie w pojawieniu się mięśniaków macicy mają czynniki genetyczne. Jeżeli w najbliższej rodzinie u kobiet zdiagnozowano tego typu guzy, to istnieje większe prawdopodobieństwo ich pojawienia się i rozwoju w kolejnych pokoleniach. Co więcej, same zmiany genetyczne są czynnikami zwiększającymi ryzyko wystąpienia mięśniaków macicy.

Wśród innych przyczyn wpływających na pojawienie się guzków nowotworowych macicy zalicza się nadmiernie wysoki poziom estrogenów i nadwrażliwość komórek na hormony. Ponadto zauważono, że mięśniaki są częściej diagnozowane u kobiet, które nie rodziły. 

Można także spotkać się z opiniami, że styl życia, jaki się prowadzi, może przyczyniać się do wystąpienia guzów macicy. Uważa się bowiem, że otyłość, czy też palenie tytoniu, nadużywanie alkoholu i niezdrowa dieta zwiększają ryzyko choroby.

Leczenie mięśniaków macicy

W przypadku zdiagnozowania mięśniaków macicy, ich leczenie nie zawsze jest konieczne. Należy mieć na uwadze, że guzy niedające żadnych objawów, niewpływające na komfort życia kobiety, a także niezmieniające swoich rozmiarów często są pozostawione tylko do regularnej obserwacji.

Farmakoterapia i embolizacja naczyń

Jeżeli mięśniak macicy wymaga leczenia, to najczęściej jest ono oparte o farmakoterapię. Jej rolą jest złagodzenie towarzyszących chorobie objawów, jednak leki nie sprawią, że guz zniknie. Odpowiednie leki mogą również wpłynąć na zmniejszenie rozmiaru mięśniaka, co ułatwi jego usunięcie. 

Inną metodą jest embolizacja naczyń, której celem jest zahamowanie procesu wzrostu mięśniaka. Polega ona na wprowadzeniu do tętnic unaczyniających macicę substancji, które je zamkną. To powoduje zmniejszenie ukrwienia macicy, ale także i mięśniaków, co przyczynia się do zahamowania ich wzrostu. 

Chirurgiczne operacje - miomektomia i histerektomia

Operacyjne leczenie mięśniaków macicy polega na ich usunięciu. Wykonuje się między innymi miomektomię, która wykorzystuje laparoskopową technikę. Polega ona na wykonaniu niewielkich otworów w powłokach brzusznych i wprowadzeniu przez nie narzędzia chirurgicznego wraz z kamerą, przy pomocy którego usuwa się mięśniaki. 

Z kolei w przypadku licznych zmian bądź też dużych i nawracających, wykonuje się histerektomię. Jest to najskuteczniejsza metoda leczenia mięśniaków, ale jednocześnie najbardziej inwazyjna. Polega bowiem na całkowitym usunięciu macicy wraz z mięśniakami. W czasie zabiegu usuwane są także jajowody, a czasem także szyjka macicy. 

Wybór metody leczenia uzależniony jest od ilości i wielkości mięśniaków, a także ich lokalizacji oraz tego, w jakim wieku jest pacjentka i czy planuje w przyszłości ciąże.

Mięśniaki macicy a wpływ na zdrowie kobiety

Pojawienie się mięśniaków macicy nie jest wyrokiem. Jest to nowotwór łagodny niezagrażający życiu. Jednak należy być świadomym, że guzy na macicy mogą mieć wpływ na codzienne funkcjonowanie kobiet i ich samopoczucie. 

Wpływ na ciąże i płodność

Przede wszystkim mięśniaki macicy mogą być przyczyną utrudnionego zajścia w ciąże, a także jej utrzymania. Szczególnie jeżeli są niefortunnie zlokalizowane, mogą skutecznie ograniczać płodność.

Jednak bywa i tak, że guzy nie przeszkadzają w zajściu w ciąże, a także nie mają negatywnego wpływu na jej przebieg, czy też poród. Należy mieć na uwadze, że każdy przypadek i organizm jest inny.

Powikłania i długoterminowe skutki nieleczonych mięśniaków macicy

Poza trudnościami z zajściem w ciąże nieleczone mięśniaki mogą prowadzić do innych poważnych konsekwencji. Obfite krwawienia, brak reakcji i podjętego leczenia mogą skutkować długotrwałym osłabieniem organizmu, negatywnie wpływać na samopoczucie oraz nastrój, a także powodować niedokrwienie organizmu.

Co więcej, mięśniaki mogą negatywnie odbijać się na Waszym życiu intymnym, ponieważ bywają przyczyną bolesnego współżycia. 

Mięśniak macicy nie zawsze daje objawy i negatywnie wpływa na codzienne funkcjonowanie i samopoczucie. Jednak w przypadku dokuczliwych dolegliwości i charakterystycznych objawów tych guzków, warto szybko zgłosić się do lekarza ginekologa. Na podstawie badań diagnostycznych będzie on mógł ustalić proces leczenia, aby przywrócić pełen komfort pacjentce i ograniczyć negatywne skutki mięśniaków macicy.