Nadmierny popęd seksualny, znany również jako hiperseksualność lub hiperlibido, to stan charakteryzujący się nadmiernym, niekontrolowanym i często uporczywym pragnieniem seksualnym. Jak rozpoznać nadmierny popęd seksualny? Dowiedz się, jakie są jego objawy, co jest przyczyną wystąpienia nadmiernego popędu seksualnego oraz jak hiperseksualność wpływa na relacje interpersonalne.
Chilijski poeta Pablo Neruda napisał “Seks to poezja ciała. Uwielbienie, które maluje niebo na skórze.” Choć pragnienia seksualne i aktywność są naturalną częścią ludzkiej natury, mogą one stać się problematyczne, gdy prowadzą do negatywnych konsekwencji lub są wykorzystywane jako sposób ucieczki. Hiperseksualność to temat, który często wywołuje sporo emocji, ale zrozumienie tego, co się dzieje, jest bardzo ważne dla naszego dobrego samopoczucia.
Definicja nadmiernego popędu seksualnego
Gdy ktoś ma nadmierny popęd seksualny, oznacza to, że odczuwa obsesyjną potrzebę zaangażowania się w różne formy aktywności seksualnej, takie jak nadmierne masturbowanie się, oglądanie pornografii lub ryzykowne zachowania seksualne. Te pragnienia są tak silne, że osoba ma trudności z normalnym funkcjonowaniem w życiu codziennym.
To może być kłopotliwe, bo może wpływać na życie w różnych sferach - prywatnej, społecznej i zawodowej. To nie jest coś, co dzieje się rzadko - to rodzaj zaburzenia, w którym osoba zainteresowana jest seksem w sposób, który może być uciążliwy i wpływać na jej codzienne życie. Leczenie tego stanu zależy od jego przyczyny i może obejmować terapię, leki oraz wsparcie grupowe.
Rozpoznawanie nadmiernego popędu seksualnego: objawy i znaki
Nadmierny popęd seksualny: jakie są objawy?
Osoby cierpiące na nadmierny popęd seksualny odczuwają stałą potrzebę aktywności seksualnej, która może wydawać się nieproporcjonalna do normalnych potrzeb seksualnych.
Takie osoby mogą doświadczać różnych objawów, takich jak częste myśli lub fantazje seksualne, częste masturbacje, nadmierne korzystanie z pornografii czy obsesyjne myśli na temat seksu.
Nadmierny popęd seksualny często wynika z przyczyn fizjologicznych i psychicznych. Może to być skutek uboczny innej choroby. Przykładowo Alzheimera, encefalopatii, zaburzeń hormonalnych.
Nadmierny popęd seksualny to złożone zjawisko, które może objawiać się w przeróżny sposób oraz wpływać na wiele aspektów życia. Do najczęstszych objawów należą:
- Ciągłe myślenie o seksie i częste wyobrażanie sobie sytuacji seksualnych -Bardzo silne pragnienie zaspokojenia seksualnego, które sprawia, że osoba często angażuje się w aktywność seksualną;
- Trudności w relacjach międzyludzkich z powodu przewagi seksualności nad innymi ważnymi obszarami życia;
- Nadmierna skłonność do częstego i niekontrolowanego sięgania po pornografię lub inne materiały o tematyce seksualnej;
- Seks i czynności seksualne stają się sposobem radzenia sobie z emocjami.
Warto zauważyć różnicę między wysokim libido, a hiperseksualnością. Wysokie libido to po prostu mocne pragnienie seksualne, które może być całkowicie normalne i zdrowe dla danej osoby. To, co odróżnia hiperseksualność, to gdy te pragnienia stają się tak dominujące, że trudno jest je kontrolować, co prowadzi do obsesyjnych myśli i niepohamowanych działań seksualnych.
W przeciwieństwie do osób z wysokim libido, osoby z hiperseksualnością mogą doświadczać trudności w normalnym funkcjonowaniu, gdy ich pragnienia seksualne biorą górę nad innymi aspektami życia.
Jakie są przyczyny nadmiernego popędu seksualnego?
Badania naukowe sugerują, że nadmierny popęd seksualny może wynikać z różnych czynników, zarówno biologicznych, jak i psychospołecznych. Podwyższony poziom stresu może być jednym z czynników wyzwalających hiperseksualność lub prowadzących do zwiększenia aktywności seksualnej u niektórych osób.
Kiedy poziom stresu idzie w górę, niektórzy ludzie szukają ukojenia w seksie. Dla nich może to być sposób na ulżenie sobie i na chwilowe oderwanie się od codziennych problemów.
Ale związek między stresem a hiperseksualnością nie jest prosty - czasami stres może zamiast tego zmniejszyć libido lub sprawić, że seks staje się mniej satysfakcjonujący. Tak więc, reakcja na stres może być różna dla każdego z nas.
Niskie poczucie własnej wartości może być jednym z czynników przyczyniających się do nadmiernych aktywności seksualnych. Osoby z niskim poczuciem własnej wartości mogą szukać potwierdzenia siebie i poczucia wartości poprzez zaangażowanie się w aktywność seksualną.
Seks może stwarzać chwilowe uczucie spełnienia i akceptacji, które pomaga w zaspokojeniu braku pewności siebie i poczucia własnej wartości.
Jednakże, jest to jedynie krótkotrwałe rozwiązanie, które nie rozwiązuje głębszych problemów związanych z niskim poczuciem wartości.
Ponadto, nadmierne zaangażowanie się w aktywność seksualną może prowadzić do dalszego pogorszenia samooceny, gdyż może to prowadzić do uczucia wstydu lub winy. Traumatyczne doświadczenia mogą mieć istotny wpływ na rozwój kompulsywnych zachowań seksualnych.
U niektórych osób doświadczenie traumy, takiej jak przemoc seksualna, nadużycie seksualne w dzieciństwie, czy inne formy traumatycznych wydarzeń, może prowadzić do nadmiernej aktywności seksualnej jako mechanizmu radzenia sobie z traumą lub jako próby odzyskania kontroli nad własnym ciałem i doświadczeniami seksualnymi.
Traumatyczne doświadczenia mogą również prowadzić do poważnych zaburzeń emocjonalnych i psychicznych, takich jak PTSD (Zespół Stresu Pourazowego), depresja czy zaburzenia osobowości, które mogą być powiązane z hiperseksualnością.
Niektóre osoby mogą również próbować ukryć lub zatrzeć ból związany z traumą poprzez nadmierne zaangażowanie się w zachowania seksualne. W niektórych przypadkach osoby z OCD (zaburzenia obsesyjno-kompulsywne) mogą doświadczać obsesyjnych myśli lub obaw dotyczących seksualności, co może prowadzić do nadmiernej aktywności seksualnej lub nadmiernego skupienia się na myśleniu o seksie.
Obsesyjne myśli na temat seksu mogą być bardzo trudne do kontrolowania i mogą prowadzić do konieczności wykonywania określonych rytuałów lub kompulsji, aby złagodzić lęk lub stres z nimi związany. Dla niektórych osób te rytuały mogą obejmować nadmierną masturbację, szukanie ciągłej stymulacji seksualnej lub angażowanie się w ryzykowne zachowania seksualne.
Zaburzenia w działaniu neuroprzekaźników w mózgu mogą być związane z hiperseksualnością. Badania sugerują, że dysfunkcje w mózgowych układach nagrody i motywacji, a także w układach regulujących impulsywność i kontrolę zachowań, mogą przyczyniać się do występowania hiperseksualności.
Neuroprzekaźniki, takie jak dopamina, serotoniną i endorfiny, odgrywają kluczową rolę w tych procesach. Na przykład, nadmierna aktywność dopaminergiczna w mózgu może zwiększać pragnienie nagrody i motywować do szukania przyjemności seksualnej w sposób nadmierny.
Z kolei dysregulacja układu serotoninergicznego może wpływać na kontrolę impulsów i zachowań, co może prowadzić do nadmiernej aktywności seksualnej. Uzależnienie od pornografii i hiperseksualność mogą wykazywać złożone powiązania, co wynika z ich wspólnych cech i wzajemnych wpływów.
Nadmierne korzystanie z pornografii może prowadzić do rozwinięcia uzależnienia, co z kolei może zwiększyć aktywność seksualną i pogłębić objawy hiperseksualności. Osoby uzależnione od pornografii często doświadczają trudności w kontrolowaniu impulsów seksualnych oraz szukają coraz bardziej ekstremalnych treści, co może przyczynić się do nasilenia objawów hiperseksualności.
Jak leczyć nadmierny popęd seksualny?
Na początku diagnoza. Kluczowym etapem w radzeniu sobie z hiperseksualnością jest dokładne zrozumienie i identyfikacja tego zaburzenia. W tym celu niezbędne jest przeprowadzenie przez specjalistę szczegółowej diagnozy, która uwzględni dysfunkcyjne schematy, czynniki wyzwalające, jak i skutki hiperseksualności.
Poprzez analizę historii życiowej oraz obecnych objawów możliwe jest skonstruowanie kompleksowej konceptualizacji (obrazu sytuacji) pacjenta i dostosowanie terapii do jego indywidualnych potrzeb. Psychoterapia indywidualna jest niezbędna w zarządzaniu nadmierną seksualnością.
Terapia poznawczo-behawioralna jest najpopularniejszym nurtem psychoterapii w leczeniu tego zaburzenia. Może pomóc pacjentom w identyfikowaniu i zmianie negatywnych myśli i zachowań związanych z nadmiernym popędem, a także dostarcza wiele technik, które pomagają radzić sobie z impulsami i budować zdrowsze relacje. Udział w terapii grupowej oraz korzystanie z wsparcia społecznego może okazać się cenną pomocą dla osób borykających się z hiperseksualnością.
Dzięki udziałowi w grupach terapeutycznych mają one możliwość dzielenia się swoimi przeżyciami z innymi i otrzymywania wsparcia od osób, które także zmagają się z podobnymi wyzwaniami. Grupy wsparcia mogą zapewnić uczestnikom poczucie przynależności i zrozumienia, co może być ważnym czynnikiem motywującym do dalszej pracy nad poprawą swojego stanu.
Farmakoterapia może być stosowana jako jeden z elementów leczenia hiperseksualności w niektórych przypadkach. Niektóre leki mogą być przepisywane w celu zmniejszenia poziomu libido lub kontrolowania impulsów seksualnych u osób dotkniętych hiperseksualnością. Przykłady leków, które mogą być stosowane w farmakoterapii hiperseksualności, obejmują leki przeciwdepresyjne, inhibitory serotoninowej wychwytu zwrotnego (SSRI), leki zmniejszające libido oraz leki stabilizujące nastroje.
W leczeniu hiperseksualności nie ma jednego rozwiązania pasującego do wszystkich. Każda osoba ma swoje własne potrzeby i preferencje, dlatego ważne jest, aby dostosować terapię do indywidualnych warunków każdego. Można wypróbować różne podejścia, od nurtu terapii po leki, a także korzystać z wsparcia ze strony rodziny i przyjaciół.
Bibliografia:
Dąbrowski, J. M. (2009). "Psychopatologia i diagnostyka zaburzeń seksualnych." Psychiatria Polska, 43(1), 41-54.
Smaś-Myszczyszyn, M. (2019). Kompulsywne zaburzenia seksualne. W: M. Rawińska (red.), Zaburzenia seksualne a psychoterapia poznawczo-behawioralna (s. 85–102). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Doidge, N. (2007). The Brain That Changes Itself: Stories of Personal Triumph from the Frontiers of Brain Science. New York, NY: Penguin Books.
Lew-Starowicz, Z., & Krajewska-Kułak, E. (red.). (2014). "Seksuologia kliniczna". Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
