Kultura queer od lat przekształca sposób, w jaki rozumiemy tożsamość, ekspresję i relacje międzyludzkie. To nie tylko termin tożsamościowy, ale również zjawisko społeczne i estetyczne, które przenika do sztuki, muzyki, filmu, mody i debaty publicznej. W 2025 roku queerowość jest bardziej widoczna niż kiedykolwiek – a jednym z najgłośniejszych wydarzeń, które tę widzialność wzmacniają, pozostaje Eurowizja.
Kim jest osoba queer?
Określenie queer ma wiele znaczeń i często jest używane jako parasolowy termin dla osób, które nie identyfikują się z tradycyjnymi normami płci i orientacji seksualnej. Do społeczności queer należą m.in. osoby homoseksualne, biseksualne, panseksualne, aseksualne, transpłciowe, niebinarne czy interpłciowe.
Dla wielu queer to nie tylko tożsamość, ale też sposób myślenia – o wolności, różnorodności i odrzuceniu społecznych ram. Współcześnie queerowość to także ruch kulturowy, który znajduje swój wyraz w sztuce, muzyce, aktywizmie i codziennym życiu.
Queer Eurowizja 2025 – nowa era reprezentacji
Austria na czele kulturowej zmiany
Podczas finału Eurowizji 2025 uwagę zwrócił występ reprezentanta Austrii – artysty queer, który nie tylko zachwycił publiczność muzyką, ale też wzmocnił przekaz równości i odwagi bycia sobą. Jego utwór dotyczył samotności, miłości i szukania bezpieczeństwa – tematów bliskich wielu osobom LGBTQIA+, które często dorastają w świecie pełnym ocen i wykluczeń.
Austria, jako kraj, który znalazł się w czołówce rankingu ILGA-Europe oraz Equaldex, nie tylko pokazała wysoki poziom artystyczny, ale również silne wsparcie instytucjonalne dla społeczności queer.
Zwycięzca Eurowizji 2025 – Johannes "JJ" Pietsch i jego „Wasted Love"
Zwycięzcą 69. Konkursu Piosenki Eurowizji został Johannes Pietsch, znany pod pseudonimem JJ, reprezentujący Austrię z utworem „Wasted Love" . Artysta zdobył łącznie 436 punktów, w tym 258 od jury i 178 od widzów, co zapewniło mu pierwsze miejsce .
JJ urodził się 29 kwietnia 2001 roku w Wiedniu. Jego ojciec jest Austriakiem, a matka Filipinką . W dzieciństwie mieszkał w Dubaju, gdzie zetknął się zarówno z muzyką operową, jak i popową. Po powrocie do Austrii w 2016 roku rozpoczął naukę w Uniwersytecie Muzyki i Sztuki w Wiedniu oraz występował w Operze Wiedeńskiej .
JJ zdobył doświadczenie sceniczne, biorąc udział w programach „The Voice UK" i austriackim „Starmania" . Jego styl muzyczny łączy elementy opery i popu, co słychać w zwycięskim utworze „Wasted Love" .
Artysta otwarcie identyfikuje się jako osoba queer, co czyni jego zwycięstwo ważnym krokiem w kierunku większej reprezentacji społeczności LGBTQIA+ na międzynarodowej scenie muzycznej .
Zwycięstwo JJ-a to trzecia wygrana Austrii w historii Eurowizji, po sukcesach w 1966 i 2014 roku
Reprezentanci z Izraela i Estonii
Również inni finaliści Eurowizji 2025 – m.in. z Izraela i Estonii – przyczynili się do zwiększenia widzialności osób queer. Występy pełne emocji, zaangażowania społecznego i różnorodnych tożsamości pokazały, że queerowość nie jest już czymś, co trzeba ukrywać – to coś, co zasługuje na scenę, mikrofon i światła reflektorów.
Znani queer – ikony, które inspirują
Conchita Wurst – przełomowy moment dla Eurowizji
Jedną z najważniejszych postaci queer w historii Eurowizji pozostaje Conchita Wurst – zwyciężczyni konkursu z 2014 roku. Jej obecność na scenie, łącząca brodę z kobiecym wizerunkiem scenicznym, wywołała światową dyskusję o płci, normach i akceptacji.
Była to jedna z pierwszych sytuacji, gdy mainstreamowy konkurs muzyczny pokazał queerowość w tak bezpośredni i bezkompromisowy sposób.
Bilal Hassani, Sam Smith, Duncan Laurence
W kolejnych latach pojawiły się kolejne osoby otwarcie queerowe: Bilal Hassani (Francja), który publicznie opowiada o swojej niebinarności; Duncan Laurence (Holandia), otwarcie biseksualny zwycięzca z 2019 roku; czy Sam Smith, artysta identyfikujący się jako osoba niebinarna.
Każde z nich nie tylko tworzy muzykę, ale również świadomie używa swojej popularności, by mówić o równości, zdrowiu psychicznym i wolności wyrażania siebie.
Queerowość jako estetyka, polityka i codzienność
Dziś bycie queer to nie tylko etykieta – to także sposób przeżywania świata. W kulturze queerowej mieści się zarówno eksperymentowanie z modą, jak i redefiniowanie relacji. Artyści queerowi często sięgają po środki wyrazu, które przekraczają tradycyjne granice – zarówno w tekstach, jak i wizualnościach.
Ich obecność w mediach i na scenie poszerza horyzonty tego, co społecznie akceptowalne, i inspiruje młodsze pokolenia do życia w zgodzie z własną tożsamością.
Dlaczego queer ma znaczenie?
W dobie narastających napięć społecznych i rosnącej polaryzacji, widzialność osób queer w mediach i kulturze jest kluczowa. Pokazuje, że różnorodność to nie zagrożenie, ale siła. Obecność znanych queer osób w przestrzeni publicznej nie tylko normalizuje ich tożsamość, ale również daje wsparcie tym, którzy jeszcze nie mogą być sobą.
Reprezentacja ma znaczenie – a Eurowizja 2025 po raz kolejny przypomniała, że sztuka może być potężnym narzędziem zmiany społecznej.
