Rak szyjki macicy to jeden z najczęściej diagnozowanych nowotworów u kobiet, który najczęściej wymaga operacji, radioterapii, a czasem również chemioterapii. Takie leczenie może prowadzić do poważnych zmian w zdrowiu seksualnym, w tym wrażliwości na bodźce, suchości pochwy oraz problemów z osiąganiem orgazmu. Jak zatem odbudować życie seksualne po leczeniu raka szyjki macicy?
Najczęstsze problemy seksualne po leczeniu
Choroba nowotworowa i jej leczenie, a także nierzadko pojawiające się w związku z nią zaburzenia depresyjne mogą przyczynić się do problemów seksualnych u kobiet. Często jedne zaburzenia powodują kolejne i tworzą problemy związkowe.
Suchość pochwy
Suchość pochwy to efekt uboczny radioterapii, która stosowana jest m.in. przy raku szyjki macicy. Zaburzenia w nawilżaniu i ukrwieniu pochwy przyczyniają się do bolesnych stosunków, mikrourazów i zaburzeń podniecenia. Mogą wystąpić także nadmierne upławy.
To jeden z najczęstszych skutków ubocznych leczenia onkologicznego. Błona śluzowa pochwy staje się cieńsza, mniej elastyczna i bardziej podatna na mikrourazy. Może powodować pieczenie i dyskomfort podczas codziennych aktywności oraz w trakcie stosunku. To nie tylko fizyczna dolegliwość, ale też bariera psychiczna, która utrudnia czerpanie radości z bliskości z partnerem.
Dyspareunia – bolesne współżycie po leczeniu
Bolesność podczas stosunku (dyspareunia) to częsty problem po leczeniu raka szyjki macicy, zwłaszcza jeśli pacjentka przeszła radioterapię lub zabiegi chirurgiczne. Tkanki pochwy mogą być mniej elastyczne, a blizny czy zmiany anatomiczne wpływać na komfort współżycia.
Ból może prowadzić do unikania kontaktów seksualnych i wpływać na relację z partnerem i samoocenę.
Spadek libido i brak podniecenia seksualnego
Po leczeniu onkologicznym kobiety często zauważają znaczne obniżenie libido. Może to być efektem fizycznych zmian, takich jak zaburzenia hormonalne czy przewlekłe zmęczenie, ale też wynikiem problemów psychicznych – stresu, lęku, depresji.
Ciało przestaje być kojarzone z przyjemnością, a zaczyna być źródłem bólu lub niepokoju. Spadek libido nie oznacza trwałego końca życia seksualnego – warto poszukiwać rozwiązań i metod przywracających chęć do bliskości.
Brak orgazmu i trudności z osiąganiem przyjemności
Po leczeniu raka szyjki macicy niektóre kobiety mają trudność z osiąganiem orgazmu. Powodem mogą być zmiany neurologiczne, brak odpowiedniego nawilżenia pochwy, spadek wrażliwości lub napięcie emocjonalne.
Orgazm to nie tylko reakcja fizyczna, ale też efekt odprężenia i zaufania. Dlatego tak ważne jest kompleksowe podejście – łączenie fizjoterapii, terapii psychologicznej i technik relaksacyjnych.
Choroba sama w sobie, proces leczenia i przemęczenie mogą powodować, że nie jesteśmy w stanie odczuwać satysfakcji seksualnej.
Skuteczne metody wsparcia i leczenia
Wsparcie w zakresie seksualności po leczeniu onkologicznym powinno być kompleksowe – obejmujące zarówno ciało, jak i psychikę.
Hormonalna terapia zastępcza po leczeniu onkologicznym
Hormonalna terapia zastępcza może pomóc w redukcji objawów niedoboru estrogenów, takich jak suchość pochwy czy spadek libido. Jednak jej stosowanie po raku szyjki macicy wymaga ścisłej konsultacji z lekarzem, ponieważ nie zawsze jest zalecana.
Istnieją także lokalne formy HTZ – np. globulki dopochwowe zawierające estrogeny – które działają miejscowo i mogą być bezpieczniejszą alternatywą. Dobór metody zależy od typu nowotworu i stanu zdrowia kobiety.
Rola nawilżających żeli intymnych i kwasu hialuronowego
Nawilżające żele intymne, zwłaszcza te na bazie kwasu hialuronowego, pomagają złagodzić objawy suchości pochwy i zwiększyć komfort współżycia. Kwas hialuronowy działa nawilżająco, regenerująco i przeciwzapalnie. Wspiera on także odbudowę śluzówki.
Regularne stosowanie preparatów może znacząco poprawić jakość życia intymnego. Takie produkty zapewniają odpowiedni poślizg podczas stosunku i sprawiają, że jest on komfortowy, a ruchy upłynnione.
Zastosowanie dilatatorów dopochwowych w rehabilitacji pochwy
Dilatatory dopochwowe to specjalne przyrządy, których możemy używać w terapii pochwy po leczeniu onkologicznym, szczególnie po radioterapii. Pomagają utrzymać elastyczność pochwy i zapobiegają jej zwężeniu i bolesności.
Stosowanie dilatatorów może być częścią rehabilitacji seksualnej – pod nadzorem fizjoterapeuty uroginekologicznego lub lekarza. Pamiętajmy jednak o systematyczności, odpowiednim nawilżeniu i delikatności – dzięki temu proces będzie skuteczny i komfortowy.
Psychologiczne i relacyjne aspekty seksualności
Seksualność to nie tylko ciało – to także emocje, bliskość, komunikacja. Po leczeniu onkologicznym wiele kobiet zmaga się z obniżoną samooceną, lękiem przed odrzuceniem i poczuciem „niesprawności seksualnej”.
Obraz własnego ciała i jego wpływ na życie seksualne
Zmiany ciała po leczeniu raka szyjki macicy – blizny, zmniejszona wrażliwość, przyrost masy ciała – mogą wpływać na postrzeganie siebie jako osoby atrakcyjnej seksualnie. Często kobiety unikają nagości, boją się dotyku lub wstydzą się zmian.
To zrozumiałe, ale warto pracować nad odzyskaniem pozytywnego obrazu ciała. Pomocna może być terapia, warsztaty pracy z ciałem, praktyka uważności i łagodności wobec siebie – a także wspierający partner, który daje poczucie akceptacji.
Depresja po leczeniu onkologicznym a potrzeby seksualne
Depresja po leczeniu raka jest częsta i może znacznie wpływać na potrzeby seksualne. Osłabienie, brak radości życia, niska samoocena – wszystko to wpływa na chęć do bliskości.
Nieleczona depresja może prowadzić do całkowitego wycofania się z życia intymnego. Dlatego tak ważna jest szybka reakcja – rozmowa z psychologiem, farmakoterapia, uczestnictwo w grupach wsparcia. Leczenie depresji to nie tylko powrót do równowagi psychicznej, ale także droga do odbudowy intymności.
Komunikacja z partnerem i odbudowa bliskości
Otwartość w rozmowie z partnerem to podstawa odbudowy bliskości po leczeniu. Kobiety często boją się mówić o swoich obawach, potrzebach czy trudnościach – z lęku przed oceną, odrzuceniem.
Szczera rozmowa może zbliżyć i wzmocnić relację. Wspólne szukanie nowych form bliskości, cierpliwość i zrozumienie są kluczem do przywrócenia życia seksualnego. Warto także rozważyć wspólne konsultacje u terapeuty par, który pomoże przejść przez ten trudny, ale ważny proces.
Znaczenie wsparcia partnera seksualnego
Rola partnera w procesie rekonwalescencji seksualnej jest nie do przecenienia. Czułość, akceptacja, cierpliwość – to wartości, które mogą pomóc kobiecie poczuć się bezpiecznie i atrakcyjnie.
Partnerzy także mogą czuć się zagubieni, niepewni, jak się zachować – dlatego warto ich włączać w proces terapii i edukacji. Wspólne budowanie nowej intymności, opartej na zaufaniu i wzajemnym wsparciu, może nie tylko przywrócić radość ze współżycia, ale nawet pogłębić więź.
Edukacja seksualna pacjentek onkologicznych
N69 i Fundacja Świadomi Życia to organizatorzy projektu ,,Różowa Rewolucja”. W ramach tej współpracy organizowane są cykliczne spotkania z kobietami po lub w trakcie choroby nowotworowej, na których poruszane są tematy dotyczące potrzeb, przyjemności i seksualności.
Różowa Rewolucja, czyli projekt Fundacji Świadomi Życia - miejsca, które wspiera pacjentki w procesie leczenia nowotworów oraz pomaga w polepszeniu ich samooceny oraz N69 - butiku erotycznego, który ułatwia eksplorowanie swojej intymności i rozwijanie świadomości seksualnej.
Co miesiąc organizowane są warsztaty prowadzone przez edukatorkę seksualną N69 Natalię Podmokły. Wspólnie z uczestniczkami porusza tematy dotyczące m.in. roli gadżetów erotycznych w zwiększeniu libido, problemów z suchością pochwy czy budowaniem samoakceptacji po leczeniu.
Ten projekt to symbol solidarności i siły, której celem jest budowanie świadomego społeczeństwa i wsparcie dla tych, którzy tego najbardziej potrzebują. W warsztatach może wziąć udział każda kobieta ze zdiagnozowaną chorobą nowotworową po wcześniejszym skontaktowaniu się z koordynatorką Fundacji Świadomi Życia. Fundację można znaleźć na Instagramie pod nazwą: fundacja.swiadomi.zycia oraz na Facebooku: Fundacja Świadomi Życia.
Zrozumienie wyzwań seksualnych po leczeniu
Po leczeniu raka szyjki macicy kobiety często doświadczają problemów takich jak suchość pochwy, ból podczas stosunku, a także trudności w osiąganiu orgazmu.
Przeprowadzone badania wykazały, że ponad 40% pacjentek doświadcza obniżonego libido lub w ogóle nie ma ochoty na aktywność seksualną przez pierwsze miesiące po leczeniu. Ponadto, zaburzenia emocjonalne, takie jak lęk i depresja, mogą utrudniać proces odbudowy intymności.
Sposoby radzenia sobie z wyzwaniami seksualnymi
Zgodnie z poradnikiem NHS, zaleca się stosowanie lubrykantów wodnych, które mogą pomóc w przypadku suchości pochwy. Ponadto, kobiety mogą korzystać z terapii behawioralnych i edukacji seksualnej, które pomagają przełamać lęk przed bólem i poprawić poczucie komfortu w czasie seksu.
Współczesne badania, takie jak te opublikowane przez Macmillan Cancer Support, podkreślają znaczenie komunikacji z partnerem i dostosowywania rytmu życia seksualnego do nowych potrzeb i ograniczeń.
Badania: Jak leczenie wpływa na życie seksualne?
Badania przeprowadzone w Wielkiej Brytanii wskazują, że otwarta rozmowa o seksualności i wsparcie psychologiczne mają kluczowe znaczenie w procesie powrotu do aktywnego życia seksualnego po leczeniu raka szyjki macicy. Kobiety, które miały dostęp do terapii seksuologicznej, znacznie rzadziej skarżyły się na problemy seksualne i w większym stopniu cieszyły się z intymnych relacji z partnerem.
